« Jozak berriro, Sam | Atzoko izu, gaurko plazer »
Gabeziaren khantoreak / Tere Irastorza / Pamiela, 1995
The until now new complete Irastorza Itxaro Borda / Argia, 1996-06-02
“Gabeziak” (1980), “Gai Eta Gau Aldaketak” (1983), “Hostoak” (1983), “Osinberdeko Khantoreak” (1986). Non aurki gaur egun Tere Irastorzaren liburu hauek guziak? Nola egin lotura iraganaren eta geroaren artean? Pamiela argitaletxeak azpiltzen digu bide, “Gabeziaren Khantoreak” titulupean, zaldibar poetak berak aurkezten duen bilduma gottorrean. Mundua. Mundu gabea.
Mendeak ez dira debaldean pasatu. “Gabeziaren khantoreak” geldi-lekuaz oroitzeko plegatzen diren ezkinen parekoak dira; Irastorzaren aspaldiko textoak lortzen ahal ez dituztenen sosegu ere nolazpait. Haren lanek, munta erraldoia dute euskal literaturan eta pena litzateke haren ez ezagutzea.
16 urte iragan dira azal orlegi iluneko “Gabeziak…” hartarik. Ahurrean darabilgun suerteko olerkiak, sortu berriak bailiran irensten ditugu, atsegin eta krudeltasun sentimenduak bihotzean aldizkatuz. Alabaina, denboraren ixuriaren higamenak irakurketa ezberdinera bortxatzen gaitu: denborak preseski gugan xoilik ukan eragina, ez Tere Irastortzaren poemengan. Bideak bereizi dira, baina ele bakoitza beti geratzen da kurutzune, junta-zelai bekaitz eta aldi berean partekatu, hein batean, gaztaroko “inuxentzian” idazteko prernia haren lekuko.
Tere Irastorzaren olerkigintza ez da gure ustez “intimista”. Alderantziz, liburua osatzen duen enparantza hurria ohiuz betetzen du, labanak bezain xorrotxak diren hitzez, ixiltasunaren tentazionearen kontrako orroaz, idaztearen egiazko azken funtsa, deiadarra bailitzan, errealitate mutuarekilako harreman trinkoa, zaldibiarrak lerrakeenez “txikitasunaren handitasuna”. Bildumen tarteko haria ehuntzen du, olerki-sorta bederari aintzin-solasa eskainiz. Sarrera horiek justifikatu eta aurrera jo beharraren ohialak dira.
Maite ditugu Euskal Herriko poetak, batez ere beharrari xilora xuxurlan ari zaizkigularik, partikulazko Herri Urratseko baporeak ezin barreiatuz gabiltzan honetan. Edozein gisaz “Gabeziaren khantoreak” gureak baitira, mendeen poderioz guretuak. Ez zena gabetasuna idaztearen helburua?
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Mikel Asurmendi
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria