kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Lehorreko paterak / Iñaki Friera / Susa, 2001

Etorkinen ametsen urperatzeaz Oier Guillan / Gara, 2001-11-03

Dramatikoa da Afrikako herrietan jendeak bizi duen egoera. Dramatikoa da Europara bizimodu baten bila etortzen diren ehunka pertsonaren patua paterak kostara iristen ez direnean. Dramatikoa, zalantza izpirik gabe, Andaluziara iritsi direnek bizi beharko dutena, Europako ametsa betetzen bada.

Azken alderdi honetan murgiltzen da bereziki Iñaki Friera idazlea Lehorreko paterak eleberrian. Izenburuak berak adierazten duen bezala, arriskua eta zailtasunak ez dira amaitzen patera bestaldera iristearekin. Sarritan, legezkotasunaren itzaleko kantoietan ihesi, bestelako urperatze eta ekaitzak jasan beharko dituzte etorkinek. Eta horiek mundu berri baterako ametsa zapuztuko diete maiz askotan. Amestutakoa eskura izan eta heldu ezin, ametsa saldu zieten berauen hatzaparretan erorita sarri.

Ahmed-ek, hamazazpi urteko gazte marokoarrak, bestelako xede batez hasiko du Europara eramango duen ibilbidea. Bere arreba Jezabel erditzear dela abiatzen da senarrarekin amestutako mundu horretara. Haurra etortzear da eta Europako mugen barrean jaiotzea nahi dute, beraiek ezagutu ez dituzten aukerak eskuratzeko.

Pateraren proba gaindituta ere, senarra kartzelaratuko dute eta Jezabelek Fatima jaio berriarekin egin beharko dio aurre egoera berriari. Denborarekin, ordea, Afrikako senideek haren berri izateari utziko diote. Ahmed arrebaren bila abiatuko da segituan. Pateran abenturak bizi ostean, bere kargu hartuko duten bi pertsonaia berezi aurkituko ditu: Said kazetaria eta Maixabel abokatua. Beren arloetan etorkinei loturiko arazoei aurre egiten arituak biak.

Ahmed gazteak eta lagun aurkitu berriak arriskuz josiriko istorio batean murgilduko dira, marokoar gaztearen bihotz eta grinak markaturik une oro. Haren arreba Jezabelen haragitan ezagutuko dira modu paraleloan etorkinen pairamen asko, eta, tartean, ustelkeria, bortxa eta prostituzio sareen berri agertuko da. Izan ere, haurra jaio eta laster batean hasiko baita Jezabel bere ametsetan asmatu ezingo lituzkeen pertsonak eta egoerak ezagutzen, legez kanpoko egoeraren mehatxupean.

Maixabel abokatuak azalduko dizkigu, bere hitzetan, istorio lazgarri horren urrats guztiak. Maixabelengan topatzen ahal dira elkartasuna adierazi eta praktikatzeak ekar litzakeen kanpoko arriskua eta barruko borroka. Izan ere, eta bera abokatua izanik gainera, ustelkeria topatuko dute nonahi: Polizia eta epaitegietan, etorkinentzako barrera etxeetan, ameslarientzat krudelki gordetako azpimundu europarrean. Zenbaitetan Maixabelek berak errealitate gordinaren aurrean justizia egarria sentituko du, justizia egiteko sortutako balizko mekanismoek bere ustelkeriatik ase ezin duten egarria.

Narrazioan zehar bizitako gorabeheretan gizatasuna da pertsonaiei gertakizunen haria gordetzea ahalbideratzen diena, aurkeztutako egoera gordinak gainditzeko bermea. Ildo horretan topatzen ahal da narrazio honen indarrik handiena. Gustura irakurri ahal den erritmo biziko narrazioa izanik ere, kutsu polizialeko ezaugarrietara gerturatzen denean ezagutzen ditu mementorik ahulenak, ez baitu estruktura aldetik berrikuntza handirik ekarriko. Zenbait egoeratan eszenaren indarra zein sinesgarritasuna ezbaian jarri litzake irakurleak. Baina, funtsean, pertsonaien gizatasunak, elkartasunaren harian borroka egiteko nahiak eta kontatutakoaren kutsu errealak narrazioan barneratzen lagun dezakete.

Egunez egun emaitza latzak ekartzen dituen arazoetan murgiltzen hasteko gonbita izan daiteke Lehorreko paterak eleberria. Liburuan bertan jada irakurri ahal dena baino askoz dramatikoagoa eta gordinagoa sumatzen ahal den errealitatea, edonola ere. Erritmo biziko narrazioaren bidez, gogoeta egiteko gonbita, gure egunerokotasunean uzkurturik zein agerian kausitzen ahal den errealitatearen isla.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak