susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Dinesenen bost bitxi | Iraganaz »

Orhipean / Xamar / Pamiela, 1992

Geure buruarentzako oparia Xabier Mendiguren / Argia, 1992-04-12

Ez dut liburu honetako testu eta marrazkien egilea, Xamar alegia, ezagutzen, biok ere aldizkari honen laguntzaile garen arren, eta hala ere, atrebentziaz, nere zorionik beroenak eman nahi nizkioke egin duen lana dela eta.

Zer da Orhipean? Gure herriarekiko amodio sutsuaren emaitza. Herri-maitasunak Euskal Herria ahalik sakonen ezagutzera eraman du egilea, eta ezagutza honetatik sortu da nonbait obra hau.

120 orri handitan zehar eta 30 atal laburretan zatituta, hitz eta irudi, Euskal Herriaren ikuspegi oso bat ematen digu, derrigor laburra eta pertsonala, baina dudarik gabe zabala; besteak beste, arkeologi kontuak, historia, hizkuntzalaritza, arkitektura, etnologia, erlijioa, mitologia, ekonomia, folklorea, literatura eta beste aztertzen ditu orriotan. Gai hauetako edozeinetan aditua denak ez du seguruenik deus berririk kausituko bere arlo horretan —ez bait da hori izan egilearen asmoa—, baina bai ikasiko hainbat gauza jakingarri beste sail askori buruz, eta denen artean Euskal Herri zahar-berri eta ederrago bat azalduko zaio begien aurrean.

Esan beharra dago, hemengo Euskal Herri hau neurri handi batean oraintsu artekoa dela, tamalez eta ondikotz ez oraingoa. Tresna, errito, sinesmen, bizibide eta kultur agerpen zaharrak ditu egileak maiteen, honez gero galduxe eta maiz aski arras galduak direnak. Ohitura zaharrekin batera, horiei lotutako ahozko literaturaren aipaldi sarriek are atseginago egiten dute irakurketa, zinezkoago euskaldunen gorputz eta arimaren interpretazioa.

Oparitzeko moduko liburua duzu hau, irakurle, eta nori oparitu ez baduzu, zeure buruari ematea opa dizut; hainbat sabeleko min eragiten digun herri hilurran hau ederrets dezagun, edo, hitzaurrea egin duen Txepetxen esaldia gogoratuz, gure iragan miragarri harentzat etorkizuneko segidaren bat asma dezagun.