kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Haurgintza minetan / Mikel Zarate / Elkar, 1991

Iratxo herritarra, nobelagile Juan Luis Zabala / Argia, 1991-03-17

Ekidazuko herrixkan Urteberri Egun batean gertatutako gorabeherak jasotzen ditu iratxo hatek, hogeitalau ordutan nobela bat idatzi baietz postura egin duela eta.

Batetik bestera mugitzen da Iratxoa hala Ekidazun nola inguruko herrietan, Gezalan eta Botxoan, eta jakin beharreko guztia jakiten eta papereratzen saiatzen da. Eta postura irabazten du, jakina, eguna amaitzearekin batera.

Txomin Agirre Saria bereganatu zuen 1972an iratxo azkarrak idatzitako nobela horrek, iratxoak berak “mozorrodun nohelatzat” jotzen duen nobela horrek. Izan ere, iratxoaren hitzekin jarraiki, “mozorroak, irudiak, sinholoak irakurtzen dakienarentzat, mozorroen barruan nor edo zer dagoen ikusten ahalegintzen denarentzat, ulerterraza izango dela uste diat”.

Ulerterrazegia ere bai behar bada neuk esan behar banu. Mozorroak —irudiak, sinboloak— ez zaizkit oso benetakoak iruditu, mozorroarcn azpian dagoen pertsonaia edo pertsona min den errazegi antzematen delako beharbada, mozorroak pobre samarrak eta gardenegiak direlako. Horixe da kontaketa honen izaerak erakusten duen atalik ahulena.

Gainerakoan, oso gozoa iruditu zait iratxo txikiaren kontaera. Garai eta toki jakin bateko giroaren berri zehatza ematen du, tarteka kantu eta bertso egokiak ezartzen ere asmatzen du iratxoak, eta ezagun du, bai, herria ondo baino hobeto ezagutzen duela, herritarren pentsamoldea eta hizkera bere bereak dituela, eta herria bene-benetan maite ere maite duela, nolabaiteko objektibotasun nahia somatzen bazaio ere.

Haurgintza minetan zegoen euskal nobelagintza —beste “euskal” gauza asko bezalaxe— Zaratek nobela hau idatzi zuenean. Beste nobelagintza bat da gaurkoa, dudarik ez, baina badu gaurko nohelagintzak garai hartakoari zer ikasirik oraindik ere.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak