« Mundua aldatzeko malezia piska bat | Iratxo herritarra, nobelagile »
Malezia sorta / Jon Arano / Susa, 1990
Malizia sorta zuzena Edorta Jimenez / Argia, 1991-03-10
Bileterik gabe, halaxe etorri zen Jon Arano euskal pocsigintzara. Bigarrenez ausartu deneko, “Malezia sorta” ekarri digu. Ba ote da titulu zuzenagorik? Zuzentasuna du ageri, lehenik eta behin Itsasondoko poetak. Ez da beraren zereginak duen ezaugarri bakarra, horregatio. Aurrekoan bezala “Susa”k argitaratu duen honetarako Tere Irastorzak idatzi duen atzekazalean irakur ditzakegu nik neure egiten ditudan hitzak.
Filologoz eta lexikologoz osaturiko azken erreleboan —dio Irastorzak— ez da euskarazko irakasle ez den asko kausitzen. Batzu tradizio ezagutezinetako izen eta izenburuez urrats eta hitzak oro kateatuz, beste batzu liburu ezberdinetan jaso imajinen kolaketaz poemak burutzen dituzten artean, Jon Aranok nahiago izan du munduaren afiziotik abiatzea.
Munduaren afiziotik abiatzean, Irastorzak dioen modura, bi gaitzeri egin dio uko Jon Aranok. Batetik, objetuarekiko distantzia gorde gabe, boxeolari suizidaren grinaz ekin dio. Bestetik, ironiak ere ez dio balio, banaketan ezik. Distantzia laburrean boxeatzen du Aranok. Arriskua, K.O. geratzea da. Hala geratu ez bada, begien aurrekoa da arrazoiarengatik izan da. Aranok, berak dakien boxeoa egiten du. Besteren batek egiten dituen kinada edo fintak —ironia?— eta hanka jokoak —metaliteratura?— saloiko teknikak dira honen aurrean.
Arriskatzen dakiten boxeolarien larrialdietan arnasa hartu ezinik geratu ohi garenok, eskertu egiten dugu Jon Aranoren liburu hau. Noski, “El Pais” egunkariaren estilo liburuak boxeoaz dioenaz ez gatoz bat.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo