kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Dena dela... Lapurdiko / Koldo Ameztoi / Maiatz, 1988

Dena dela… Lapurdiko Josu Landa / Argia, 1989-06-25

Koldo Ameztoik antzesle eta kultur kudeatzaile burutu ohi duen lana aski ezaguna izango du ARGIAko irakurleak. Ezagutzen ez duenarentzat, gorputz haundiko umea dela esan genezake. Agian horrexegatik hain egoki kondatzen dizkie ipuinak umeei. Daniel Landart-ek liburuko hitzaurre zoragarrian Koldoren ustezko arbaso bat deskribatzerakoan, dudarik gabe, Koldorengan berarengan kausitu du inspirazioa: “Gizon bat zen, itxuraz ongi egina, handia eta lerdena. Ileak apur bat kuxkulatuak, aurpegi zarmant bat; irri zabal batek gordetzen ziolarik sekulan arras gaindituzko herabetasun bat, masailak doi-doia gorri arazten zizkiona…”. Halako xarmangarria dugu Ameztoi.

Xarmangarritasun hori oraingoan liburu gisa adierazi nahi izan digu, Maiatz-ek kaleratutako “Dena dela… Lapurdiko” honi esker. Zinez lortu duelakoan gaude. Bere ogibidea diren kondakizunak errepikatuz —antzeslanez nahiz irratiz— plazaz plaza eta eskolaz eskola bereganatu duen maisutasuna papereratzea ez da inola ere apostu makala. Hizkeraren arintasuna eta interesa mantentzea erdietsi du orohar, baina ahozkotik idatzira dagoen tartean beste zenbait oztopo aski gainditu ez dituelakoan gaude: esate batera, irakurleari keinu gehiegi egiten zaizkio, ipuina ahoz kondatzen ari balitz bezala. Aitzitik, kontatzen duena bitxia da, eta irakurlearen aditasuna mantentzen du.

Bukatzeko esan dezagun liburua nondik nora doan. Herri bateko biztanleak modu berezi batez izendatzeko erabili ohi diren formulak hartu, eta izengoiti horien jatorria asmatu egiten du Koldo Ameztoi, horren inguruan ipuin ia mitikoak burutuz. Lapurdiko 50 herri hautatuak izan dira liburu honetara, eta esanmolde berezko beste hainbeste goitizen (adibidez, “Ardi zahar jale Biriratuko”, “Tripa handi Hazparneko”, “Itsas lapur Hendaiako”…) dira kondakizunon abiapuntua. Liburuaren aurkeztera oso zainduta dago, Neni Larregi-ren lankidetasuna dela kausa.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak