kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Iraingo apaiz gaztearen kantutegi zaharra / Patziku Perurena / Pamiela, 1988

Iraingo apaiz gaztearen kantutegi zaharra Dabid Zuazalde / Argia, 1989-03-12

Apokrifoen mundura gatoz berriro Patxi (edo Patziku) Perurenaren eskutik. Lehenago ere Joanes d’Iraolaren eskutik kaleratu zuen estraineko poema-bilduma hura. Oraingoan Irain izeneko herriska batean duela mende bat guti-goiti-behiti bizi izandako apaiz gazte baten “Cantutegui secretua” dakarkigu. Egia aitortu beharrez, susmo txar batekin hurbildu ginen liburu honetara, alegia, idazki inmediatoetan dezente probokatzaile eta sasi-heterodoxo ageri izan zaigun Perurena ez ote zen oraingoan apokrifo heretiko eta enblematiko batekin errexki konformatuko. Esan dezagun lehenbailehen arras beste puntakoa iruditu zaigula atzera, benetan liburu borobila, detaile txiki ugariekin eta oso zaindua. Patziku Perurenaren osoko produkzioari begiratuta, zeharo komentzituta gaude leitzar honen eskutik etorriko dela nafar literatura berriaren islada nagusietako bat.

Batek ez du oso ongi ulertzen zer dela eta, liburu honek ez zuen iazko “Xalbador Saria”n akzesita baino lortu, baina dena dela liburuan bertan ageri da nortzuk osatzen zuten orduko epai-mahaia eta argitasun hori gaur-gaurkoz eskertzekoa da.

Liburura itzuliz, nagusiki hiru motatako olerkiak antzeman uste izan ditugu kantutegi honetan: batetik, klasikoenak kopla modura, honen bidez euskal tradizio lirikorik jatorrizkoenarekin lotuz; bigarrenik, trikitixaren inguruko formak erabiltzen dituzten konposizioak; eta hirugarrenik, hiru puntutako balada edo odak, aurreko biak baino arnas sakonagokoak. Azken hauetan baliteke Perurenaren apokrifoak bere sinisgarritasuna galtzea aldian behin, bai bait dirudite Perurenarenak berarenak gehiago Apaiz Gaztearenak baino. Gainerantzekoan, hitzaurrean marrazten zaigun apaiz-poeta deskubritu dugu kantuetan zehar: landare eta animaliazalea, amodioak jotakoa, eromenera kondenatuta dagoen bizimodu eskizofrenikoa, herri txikietako kantu-izpiritua isurtzen duena. Guzti horren barruan, erabiltzen duen grafia arkaikoa primeran egokitzen da, zerbait berezko bezala, kantutegiak bere osotasunean ez bait du halako itxurazko trukoen beharrik sinisgarri gerta dadin.

Bukatzeko, esan dezagun Perurenak berak izkribua lehenengoz irakurri omen zuenean —hitzaurrean diosku— sentitutako irrika bera sentitu dugula geronek ere. Hasi eta bukatu arte ezin egon, hain da samurra eta erabatekoa liburu hau.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak