kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Azukrea belazeetan / Inazio Mujika Iraola / Erein, 1987

Azukrea belazeetan Xabier Mendiguren / Argia, 1988-01-24

Ez zitzaion arrazoi puska bat falta iazkoan nobelen gainetik ipuin liburuak geratu direla esan zuenari. Horrekin ez ditut elaberriak gutxietsi nahi, oso onak atera baitira tartean, baina bai azpimarratu inork garbi ez adierazi arren askoren ahotan dabilen ustearen kontra, ipuingintza ez dela genero mikor bat, ez dela elaberri luzeak egiten ikasteko bide hutsa.

Horren frogetako bat Inazio Mujikaren liburu hau izan liteke. Bat aukeratu beharko banu iazko nobedaderik aipagarriena litzateke agian. Horretan badaude zerikusirik egile honen lehenbiziko obra izateak, baina estraineko izanda ere idazkintzaren heldutasuna eta trebezia erakutsi dizkigu honezgero.

Hamaika ipuinek osatzen dute liburua. Egilearen hitzetan hamaika honek “hamaika” idatzi behar izan omen ditu. Guztien arteko lotura nagusi bat dago: izenik inoiz aipatzen ez zaigun Tolosa inguruko herrixka batean kokatuak izatea. Aukera horrek beste zenbait ondorio ekarri ditu. Giro eta jende klase jakin bat agertzea, zenbait gertaera eta pertsonaiaren oihartzunak ipuin batetik bestera igarotzera, bertako hizkera… Guzti horiek jakinaren gainean egindako hautapenak ditugu, eta Mujikak berak dioenez guztien artean halako nobela usain bat eman nahi luke.

Ipuinetan agertzen diren pasadizoek ez dute garrantzi haundirik. Normalki izugarrikeriak kontatu arren ez dago hemen beste obra batzuetako tremendismoa, kontatzeko teknika gertatzen baita nabarien. Haurren baten ikuspegia erabiltzen da gehienetan, orainaldian edo aspaldian gertatuak gogoratuaz, erregistro desberdinez zenbaitetan, narratzaile hori noiz azaldu noiz izkutatu joko efektistaz. Rulfofen itzala sumatzen da zenbaitetan.

Hizkuntzak garrantzi berezia du. Batuaren eta txokoko hizkeraren arteko alternantzia adierazgarria erabili nahi izan da; azpimarratzekoa da hala ere, literatur erizpideak erabiltzen direla oreka horretarako. Lexikoan eta oso haundia da bertako hizkeraren pisua: honen arrazoietako bat obraren izaerak berak ematen du; bestea, azken urteotan gertatzen ari den batuaren gipuzkoartzea… Horretarako arrazoi sozial eta demografikoak daude, nahiz eta denei gustatu ez, eta beti ere eztabaidagarri izan; nolanahi ere Barduliaz kanpokoek hautsi beharko dute gipuzkoarzentrismo hori.

Gogoeta guzti horiek gorabehera, literatur emaitza bikaina Inaxio Mujikaren eskutik datorkiguna. Gauza asko geratu zaigu esateko baina irakurleak deskubrituko ditu. Ipuinetarako ikasle azkarra atera zaio oraingoan Atxagari.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak