susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Kolore askotako zeppelinak gure literaturan | Poe-ren istorioak »

Mattin Mottela / Jose Mari Satrustegi / Ibaizabal, 2001

Tradiziozko historiak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-07-07

Poz handiz hartu dut José Mari Satrustegiren liburu hau. Adituta nuen autobus enpresa batek erosi zuela edizio bat bezeroei oparitzeko. Behin baino gehiagotan egon nintzen, besterik gabe, autobusa hartu eta liburuagatik bakarrik bidaia egiteko, ez jakin nora, hobe esan, nora jakinda bai, baina hara joateko beharrik gabe, baina halakoxeak izaten dira bidaiarik interesgarrienak, behar gabe, nora gabe. Beti iristen da norabait, egia da. Geroxeago jakin nuen, bidai eginda ere ez nuela Satrustegiren liburua lortuko, agorturik baitzegoen, halaxe esan zidaten, “agorturik dago”, iturri bat bezala. Mattin Mottela, gure Fernando Amezketarraren anaia zentzu batez, anaiak baitira ispiluko bi aldeetan elkarri begiratzen diotenak. Mattin Mottela, nafarra, ordea. Itxura denez, Basaburuko Jauntsaratsen zuen jatorria. José Mari Satrustegik sarrerako hitzaurretxoan esaten duenez, familia ez omen zen bertakoen artean ongi ikusia.
Ez naiz harritzen batetik, eta harritzen naiz hala ere, Mattin Mottelak ospea lortu baitu; ez, behar bada, berak nahiko zukeen moduan, baina patua jolastaria da oso, eta tranpak egiten ditu beti. Mattin Mottelaren pasarteek helburu pedagogikoa ere badute, entretenitzekoaz gainera, frogatzen baitu gizon apalek askotan gaindi ditzaketela handizkiak eta haien enparauak. Areago, gizon apala sortzetik ia motteltzat eta Mattintzat badute. Mattin Mottela ez da liburu honetako pertsonaia bakarra. Joan Soldaduaren historia ere badakarkigu Satrustegik. Ez omen da euskal tradizioko pertsonaia, baina liburuan dauden pasarteak Urdiainen jasotakoak dira, eta bertan ikusten dugu —Mattin Mottelarenean bezala— soldadu soil batek adarra jo diezaiekeela handizkiei, eta deabrua bera zigortu. Elezuri, alfer handia Burundaho sei gizon eta, azkenik, Hamalau, dira liburuko beste historiak.