kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Tigre ehizan / Aingeru Epaltza / Elkar, 1996

Neurri-neurrikoa Edorta Jimenez / Euskaldunon Egunkaria, 1996-12-28

Beste ezer baino lehen, esan dezadan Aingeru Epaltzak eleberri hunkigarria ekarri digula oraingo honetan: Tigre ehizan. Bere laburrean, nobela hau neurri-neurrikoa dela da irakurtzen amaitu berritan esan dezakedan bigarren gauza. Ondoren, irakurleari biziki gomendatu ahal diot liburu hau irakur dezan, eta horretan utzi gaurkoz nire zeregina. Kazetaritzan neurriak agintzen du, ostera. Ezin hau hain laburra egin.

Nire gomendioaren arrazoiak ematen hastekotan, neurriaren gora-behera horri ekinez has naiteke. Aingeru Epaltzak gertaleku bitan, Venezuela eta Larresoro, egun berean Martin aitak eta Martintxo semeak bizi dituztenak hartu ditu kondagai, esku batean Venezuelako gertaeren haria eta bestean Larresorokoena hartu eta, hariotatik txandaka tiratuz, maisutasunez garamatza azkeneraino.

Maisutasuna aipatu dut, bai, hari biri tiratuz txandaka kondatzen diren istorioetan irakurleak gehienetan batekoak izaten baititu gogokoago bestekoak baino. Egia da niri behintzat Larresoroko gertaerak doi bat interesgarriago egin zaizkidala baina, hain doi ezen, bestela ez zen ezta humano ere izango. Kontua da badela esperimentuzalea ez den irakurlerik ere, eta ez nukeela, teknikokeriak direla eta, horietako bakarra ere uxatu nahi. Epaltzak kondatu nahi izan digunak, eta idazleak kondatu nahi digunak bere autonomia dukeela emanik ari naiz, narraziobide hau berau eskatzen zuen.

Tigre ehizan honetan kondatzen zaigunak bere autonomia duela bigarrenez emanik, Aingeru Epaltza nafarrak erabili dituen hizkuntz-erregistroak, batez ere bizkaiera eta lapurtera, elaberriak ezinbestez eskatzen zituela esango nuke. Inork Ur uherrak hartan nafarrera lartxo zegoela usten baldin badu, bego lasai, honetan ez baitu, nire ustez, hizkuntzaren gehiegizko zama nabarituko. Ezta aipatu euskalkietan moldatzen ez direnek ere. Eta uler bedi ondo, ez diot Ur uherrak horretan hizkuntzaren zama astunegia denik; aurriritziak baztertu gura da nirea. Aingeru Epaltza behin eta berriro ari zaigu estiloa zer den erakusten. Ildo horretan ere, liburu hau bikaina da.

Amaitzeko, eta mamiaz, zer? galdetuz gero, ni neu hasierakora itzuliko nintzateke. Mamia hunkigarria du liburu honek. Bada, horretaz beste ezer esan ez badut gehiago esatea irakurleari atseginaren apur bat kentzea litekeelakoan egin dut.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak