kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Zaarrak berrituz / Bartolo Aierbe / Sendoa, 1996

Egiazko eskualdunak berrituz Mikel Aldalur / Euskaldunon Egunkaria, 1996-11-23

Berehala sinatuko genuke laurogeita hamar urtera iritsiko garela ziurtatzen duen agiria. Guk behintzat bai. Goierriko Gaintza herrian jaio eta Donostiako Loiolan, Ubegi baserrian bizi den Bartolo Aierbek, adin horretara iristeaz gainera, Zaarrak berrituz liburua kaleratu du Sendoa argitaldariaren eskutik eta Gaintzako Udalaren laguntzarekin. Ez da makala euskaldun petoa den gizon honen meritua. Aierbe jaunak gurean gutxik ez bezala daki Euskal Herria zenbat eta nola aldatu den, ez baita alferrik izan aldaketen lekuko hainbeste urtetan zehar. Ia asteburuero EGUNKARIA irakurtzen duen aitona honen bigarren liburua da honakoa, aurrekoa duela zortzi urte Auspoan bertan kaleratu zuen Nere mundualdia -itzul dezala hori erdarara abildadea duenak!- izan baitzen. Ordukoan, Gaintzako Artxueta jaiotetxetik hasi eta bere lehen 80 urteak jaso zituen lan mamitsuan.

Oraingoan, berriz, garai bateko Euskal Herria hartu du gai nagusitzat. Euskal Herri zaharra. Aurreko lanean jarri gabeko asko zituela erabaki eta gogoan zituen gertakizunak bildu dizkigu lan entretenigarri honetan. Literatura aldetik ez du mugarririk hautsiko liburuak, ez du aportazio estetiko zein literario berririk ekarriko, baina gure nortasuna ezagutu eta gure arbasoen ohiturak bizirik mantentzeko bidean lekuko interesgarria da Aierberen lan hau, Auspoa Liburutegian argitaratzen diren beste hamaika libururen antzera. Aste honetan bertan Bartolori egunkari honetan irakurri diogunez, egungo kontuak oroitzeko zailtasunak izaten baditu ere, iraganekoekin ederki konpontzen da. “Batzuetan gaurko kontuak ahaztu egiten zaizkit, baina garai batekoak denak dauzkat oraindik ere gogoan”, dio Aierbek.

Garai bateko haiek bere euskaran idatziz, —euskara garbi eta gardena esan behar genuke, kutsadurarik gabea—, lehengo gizakiak, lanak, ohiturak, gertaerak, esaerak, bizimodua eta eguneroko jarduna bildu digu besteoi orriotan. Garai bateko gipuzkera erabiliz, umorea eta bizitasuna lortu ditu Bartolok liburuan. Hitzaurre gisa, semearen hitzak dakartza lanak: “Aitak Nere mundualdia liburua larogeitabi urterekin idazteak, nola ez?, arritu egin ginduan” esan ostean, orain, berriz, laurogeita hamar urterekin gauza bera egiteak ere ez dituela gutxiago harritu jartzen du agerian semeak. “Berriz ere idazten asi bear diat. Oraindik bazeuzkeat nik gauzak esateko”, izan omen ziren aitaren hitzak.

Egia esateko, asmatu du Bartolo Aierbek esan beharreko haiek idatzita. Eskertzeko moduko emaitza lortu du. Horrelako gehiago baleude, ziur Euskal Herria eta euskara bera ere euskaldunagoak izango liratekeela.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak