kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zaarrak berrituz / Bartolo Aierbe / Sendoa, 1996

Egiazko eskualdunak berrituz Mikel Aldalur / Euskaldunon Egunkaria, 1996-11-23

Berehala sinatuko genuke laurogeita hamar urtera iritsiko garela ziurtatzen duen agiria. Guk behintzat bai. Goierriko Gaintza herrian jaio eta Donostiako Loiolan, Ubegi baserrian bizi den Bartolo Aierbek, adin horretara iristeaz gainera, Zaarrak berrituz liburua kaleratu du Sendoa argitaldariaren eskutik eta Gaintzako Udalaren laguntzarekin. Ez da makala euskaldun petoa den gizon honen meritua. Aierbe jaunak gurean gutxik ez bezala daki Euskal Herria zenbat eta nola aldatu den, ez baita alferrik izan aldaketen lekuko hainbeste urtetan zehar. Ia asteburuero EGUNKARIA irakurtzen duen aitona honen bigarren liburua da honakoa, aurrekoa duela zortzi urte Auspoan bertan kaleratu zuen Nere mundualdia -itzul dezala hori erdarara abildadea duenak!- izan baitzen. Ordukoan, Gaintzako Artxueta jaiotetxetik hasi eta bere lehen 80 urteak jaso zituen lan mamitsuan.

Oraingoan, berriz, garai bateko Euskal Herria hartu du gai nagusitzat. Euskal Herri zaharra. Aurreko lanean jarri gabeko asko zituela erabaki eta gogoan zituen gertakizunak bildu dizkigu lan entretenigarri honetan. Literatura aldetik ez du mugarririk hautsiko liburuak, ez du aportazio estetiko zein literario berririk ekarriko, baina gure nortasuna ezagutu eta gure arbasoen ohiturak bizirik mantentzeko bidean lekuko interesgarria da Aierberen lan hau, Auspoa Liburutegian argitaratzen diren beste hamaika libururen antzera. Aste honetan bertan Bartolori egunkari honetan irakurri diogunez, egungo kontuak oroitzeko zailtasunak izaten baditu ere, iraganekoekin ederki konpontzen da. “Batzuetan gaurko kontuak ahaztu egiten zaizkit, baina garai batekoak denak dauzkat oraindik ere gogoan”, dio Aierbek.

Garai bateko haiek bere euskaran idatziz, —euskara garbi eta gardena esan behar genuke, kutsadurarik gabea—, lehengo gizakiak, lanak, ohiturak, gertaerak, esaerak, bizimodua eta eguneroko jarduna bildu digu besteoi orriotan. Garai bateko gipuzkera erabiliz, umorea eta bizitasuna lortu ditu Bartolok liburuan. Hitzaurre gisa, semearen hitzak dakartza lanak: “Aitak Nere mundualdia liburua larogeitabi urterekin idazteak, nola ez?, arritu egin ginduan” esan ostean, orain, berriz, laurogeita hamar urterekin gauza bera egiteak ere ez dituela gutxiago harritu jartzen du agerian semeak. “Berriz ere idazten asi bear diat. Oraindik bazeuzkeat nik gauzak esateko”, izan omen ziren aitaren hitzak.

Egia esateko, asmatu du Bartolo Aierbek esan beharreko haiek idatzita. Eskertzeko moduko emaitza lortu du. Horrelako gehiago baleude, ziur Euskal Herria eta euskara bera ere euskaldunagoak izango liratekeela.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak