kritiken hemeroteka

8.522 kritika

« | »

Manual devotio gabecoa edo ibilgailuetara erabiltzeco escu-liburua / Tere Irastortza / Pamiela, 1994

Ahots baten bidean Amaia Iturbide / Euskaldunon Egunkaria, 1995-04-09

Zortzi urtetako isilunearen ondoren argitaratu du Tere Irastortzak “Manual devotio gabecoa edo ibilgailuetara erabiltzeco escu-liburua” (Pamiela, 1994) urtetan poemagintzan aritu izanaren idazkera malgukoa.

Liburuak inorarik bako bidearen antza du, geografia abaildu baten izararena, hutsa eta hautsezkoa, heriotzarekiko beldur eta bakardadezkoa. Gauez, hizkuntz baztertuen hotsez, isil-beharrez, tartez eta minez estalita azaltzen da. Argi-izpietan errefraktatua, itzaletan tolestatua eta haruntzago ez doazen oihartzunetan lekatua. Denboraren aldien eta aldaketen ingurumarian kontrajarririk eta ezereztutako paperetan zarbaildurik. Aurreko liburuetako gabezia eta derrotaren tonua du “Manual devotio gabecoa…” eta aurreko liburuetan bezalaxe, kanpoalde hitsetik begiratu nahirik intimititatearen gela atontzen dabil poeta, bestearen beharra somatuz, hedatuz eta bilakatuz.

Errealitatea ametsaren gainean hartzen da, hala nola egunkaria mahaian. Izan ere, T. Irastortzaren poemagintza osoa langa eta hesiz josi eta jorratutako errealitatetik hasten da. Eta jaulkitzen zaion hizkuntza ikuspegi honen arauerakoa izango da, tradiziotik edan ondorengo funtzionaltasunaz erabilerazia. Datuak ematen ditu, eritziak eta aholkuaak lerratzen, premisak eta ondorioak desbideratzen eta adibideak sailkatzen. Poetikari buruzko galderak azalduko dizkigu. Hizkera itzul-inguru haundirik gabea da, eskuerakoa, gako gisako hitz joku eta paralelismo esanguratsuz tartekatua, irakurlearen irakurketan aise kokatzen diren konparazio eta kontrastez lagundua. Diskurtso poetikoaren ohizko hiztegiari gaurkotasunik duten hitzak kontrajartzen dizkio.

Beraz, poesia honetan egunerokotasunak hartzen du bizimodua. Gaur egungo hainbeste hitz eta pitzen artean T. Irastortzaren hitza hitz biluzi eta iragazia da, hitza hitza denean azken fineari lorratz miratua baita.

Azken kritikak

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak