« Asetzen ez duten ipuinak | Krimen baten kronika »
Adlotse / Jokin Urain / Txalaparta, 1992
Errealitateko giltzak Edorta Jimenez / Euskaldunon Egunkaria, 1993-01-17
Joseba Sarrionandiaren “Gartzelako poemak” liburuko poemen artean bat dago, “Territorio Librea”, non hurrengoa irakurri ahal den: “Dena dela, guk ez diogu euskarazko / lehen ikasgaia ere emanen eta, / gutariko batek oharkabean bezala dio: emukatup tab kogaid erug naedlakezta / ae neztidnufnok nugud…”. Olerki horretarako azken bi ahapaldi ilun horien zuzen entelegatzeko erabili behar dugun giltza da atzekoz aurrera edo iruntzitara irakurtzea, hau da, “putakume bat diagok…” Bada, berdintsu egin beharko dugu Mendaroko Jokin Urainen “Adlotse” nobelaren titulua dekodifikatzeko ere. Hala eginik, “Estolda” irakurtzen da.
Ez da alferrikakoa tituluaren hautaketa, zeren idazleak alegiazko mundu bat eraiki duelarik, eta mundu hori zeren alegia den ulertzeko nobelaren baitan bertan giltzarik nahiko ez balego ere, titulutik hara argitu gura izan bait digu, Estolda berdin Gartzela.
Xabier Amurizaren “Oromendierrieta” haren oihartzunez, Mikel Zarateren “Haurgintza minetan” beste haren tradizioan, Kafkaren lanetakoen antzeko mundu itxi, ilun eta itogarria eraiki du Urainek, gorabeherarik gabeko estilo landuan, idazketan arnaskerari sendo eutsiz, prosa bikaina borobiltzeko alegi luze honetan. Zeinahi herri zapalduren historiaren alegia da hemengoa, herriaren sortze unetik askatasuna iristen denerainokoa, tartean larderia eta menpekotza urte luzeak direlarik.
Berriro ere esan beharko da ea gartzelan idatzia izateak irakurleak kendu ala ekarri egingo ote dizkion liburuari. Norbera librea da baina, liburua, darion mezuaren gainetik zein azpitik, erdi erditik, literatura da. Tradizioa duen literatura izateaz gainera, goian esan den moduan, tradizioa bera nolabait hobetu egiten duena. Liburu hau bitxikeria da, Durangoko Azokara zaratarik gabe etorri eta handik zaratarik gabe joan zena, ez idazleak berak ez argitaletxeak, Txalaparta izenekoak, zarata erraz ez daukatenez gero.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo