« Zabaletaren Mariskala | Arguedasen ametskaiztoa »
Hamazazpi hilabete Afrikako bihotzean / Xabier Iratzeder / Elkar, 1992
Literatura ez al da Iratzederrena? Angel Zelaieta / Euskaldunon Egunkaria, 1992-03-20
Elkar etxeak argitara berri du Xabier Iratzederren “Hamazazpi hilabete Afrikako bihotzean (1987-1988)”, sail berri bati hasiera emanez: “Pertsona eta sozietatea”, hain zuzen ere, zeinaren sortzaile eta zuzendari Joxemartin Apalategi antropologoa bait da.
Liburuak 97 orrialde dauzka eta 83tik 94rainokoak kasik zuzen zuzenean izan daitezke P.S., hots, “pertsona eta sozietatea”. “Literatura” al da gainetikoa?
R. Barthesek zioen literatura ez dela zeinu sistema besterik, beraren izatea ez datzala mezuan, (konnotazio) sisteman baizik.
Iratzederrek, modu autobiografikoz, orain aldian eta egunkari gisa idazten du. Afrikan izan da (“hic sunt leones”) baina ez du ikusi lehoirik, ez elefanterik. Polisindetonak eta elipsiak gurutzatzen ditu, afrikarrak (labur) erretratatzen (hainbat alditan —oh, sikiatrok!— Andradena Mariaren itxura miresten du), gaztetako autobiografia tartekatzen digu, besteek errelatatzen diote Polizia Belokeko fraidetxea inguratzen aritu dela, Bidarten bila, herritarrak ez diren aditz formak darabiltza, kiasmoak sortzen ditu (“orotatik urrun eta Jainkoari hurbil”), Natura Panteista zaharrek bezala gozatzen du…
Rococoak euskaraz eman duen fruitua dirudi: Naturaren gauzarik singleenez maitemintzen da (“Baso bat ur, zer gauza!”), “fêtes champêtres” hoiek delikatezaz begiratzen ditu eta, guztien gainetik, preziosimoa eta dotorezia, erotismo sublimatu horrekin.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi