« Gezal zapore | Errealismo berriaren bila »
Atoiuntzia / Edorta Jimenez / Susa, 1990
Uranditan nabigatuz Karlos Linazasoro / Euskaldunon Egunkaria, 1990-12-15
Ipuin bilduma honek, Edorta Jimenezen lehenak, kresala dario alde guztietatik, eta bere orrialdeetako tirainak eraman egiten du irakurlea —edo ekarri— bidai noragabetuan, ezpondetara batzutan, hodeiertzera bestetan; eta atoiuntziak ere, hain erraldoia izanik eta guzti, ezin izango ditu gure begiak izgora nahiz izbeheren gar gazietatik libratu.
Hamar ipuinotan zehar bidaiatzeko gonbitea luzatzen zaigu, edo hobe esanda, nabigatzekoa. Eta nabigazio horrek, nahiz atoiuntziz, nahiz belauntziz, nahiz Yeregi motorraz bultzaturik, ez du, askotan, helmugarik izango; eta halakorik duenean, portu okerreko helmuga izango du. Helmuga bera da, ordea, gutxienekoa; bidaiak berak du hemen —literatura den orotan bezalatsu— garrantzia. Baina itsasoak —ikusle anitzen begiraden arabera— mila kolore izan ditzake eta beste hainbeste usain eta ñabardura, eta egileak kasu honetan aukera zezakeen itsasorik zakar eta beltzenetarikoa aukeratu du; eta hala, itsasoa bigarren plano urrun xamar batean utziz, luma dotorez ehundu duen amaraunean, gure gizartea zipriztintzen duten arazoek (droga, prostituzioa, alkoholismoa, politikak…) leku pribilejiatua daukate.
Halaz ere, itsasoak, bere zabaltasunean, bidaia mota asko egiteko aukera eskaintzen du, eta egileak, ahots propio, nahastezin horren bitartez, jakin du horren berri, eta dotore baliatu da paradaz. Badirudi, ordea, edo niri behintzat halaxe iruditu zait, ixtori guztiak irakurlearengandik hurbilegi daudela, errealistegiak direla ipuinok, ez duela idazleak —propio, akaso— gaiak eskainzten duen fikzio zabal hori profitatzen jakin beste unibertso urrunago —erromantikoago?— bat sortzeko. Aipamen berezia merezi du, dudarik ez, Edortaren estiloak, erabiltzen duen euskara batu-bizkaitar jori eta bitxiak; hizkera horrek, nire ustez, gainditu egiten baitu ipuinon bidaiatzeko zioa bera ere.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña