kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Katiluaren ipurdia / Martin Etxeberria Garro / Alberdania, 1999

Poesiaren adikzioa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2000-02-26

Behin baino gehiagotan irakurri behar izan dut liburu hau, zerbaiten zantzua hartu ahal izateko. Ohiturik gaude, ohiturik nago, poesia sakona irakurtzera eta bat-batean Martin Etxeberriaren liburuarekin egiten dugu, egiten dut topo. Ez da sakona, itxuraz behintzat, hori baiezta dezaket; ez du, behintzat, gaurko poesia liburuek duten sakontasun estaetiko eta metafisiko hori. Ez dakit ona edo txarra ote den; niri tonua gustatu zait, itxurazko arintasun hori esan nahi dut, adierazteko moduak ez dirudi benazko; azalekoa izan nahi du, baina, askotan, ez da azaleko.

Esaterako, oso gustatu zaizkit Martin Etxeberriaren konparazioak, oso xumeak baitira, eguneroko elementuek edo gauzek (sukaldekoak dira batik bat) osatuak, baina beste testuinguruan erabiliak, eta surrealista samarrak gertatzen dira horregatik. Surrealismoa ere ez da pisua, jostaria baizik. “Baratxuri errez/ betetako/ zorro bat da/ orain/ nire bihotza”. Halako esaldiek raman egiten dute irakurlea, euskaraz ohikoa ez den tokira, irudimenarenera, hain zuzen.

Poema polit askoak daude: “Zigarroak bezala erretzen zaizkit begiak/ eta eztarria lehortzen zait: / tristurak ere adikzioa sortzen du”. Halakoxea da liburuaren tonua, lagun girokoa, irakurlearen konplizidadea bilatzen duena. Batzuetan, ez dira poemak horren borobilak ateratzen, eta surrealismoa jostaria galdu egiten da inozokerietan. “Arrozezko paperez eginda dago/ neskatila hori”.

Topiko gutxi ditu liburuak baina tabernako irudi asko ikusten dut nik bertan, gazteek tabernak eta tabernek gazteak beharko balituzte bezala nor zer den edo zer nor den jakiteko. Ez da egia, ordea (ongi frogaturik dago) tabernazuloetan orduak sartzeagatik, Bukowsyk bezala idazten amaitzen denik.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak