« Gerratik bertatik | Eredugarriena »
Axular-Antologia / Axular / Ibaizabal-Kriselu, 1999
Ispiluak erakusten duena Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-09-25
Euskararen eta euskal literaturaren irakaskuntza arlo askotara zabalduz joan den neurrian, hartarako materiala (irakasle zein ikasleentzat) ugarituz joan da gurean, nabarmen gainera. Horrekin batera klasikoaren adiera berria sortu dugu. Klasiko zaharrekin batera (aspaldikoak —horiek— betikoak alegia) berriak sortu dira. Axular baten ondoan Saizarbitoria bat dugu, edo Lertxundi bat, edo… Ez da inor harrituko horrekin, gurean apur bat desberdin baita dena. Literatura txikia dugu; asko ere ez gara idazten dihardugunok. are gutxiago literaturagintza diru-iturritzat harturik bizibidea atera nahi dutenak. Baina beste kontua da hori.
Ideia polita iruditzen zait honelako liburuak kaleratzea. Lehenago ere, nik dakidala, Saizarbitoriari, Mogeli eta Sarrionandiari buruz kaleratu dira. Esan beharrik ez dago, irakaskuntza munduan dabilen jendeari ondo etorriko zaiola, hori espero dut behintzat, liburu erraza baita.
Liburuaren ezaugarriak, erraztasunaz gainera, honako hauek dira. Sarrera bat dakar eta bertan Patxi Salaberrik (Axularri buruz orri asko idatzitakoa bera, Sarako erretore izandakoari buruzko tesia egina baitu), azaltzen dizkigu luze baino laburrago, idazlearen bizitzaren zenbait ohar, hala nola liburuaren estiloari buruzko zenbait xehetasun. Sarako erretore izandakoaz aipatzen dena ez da gehiegizkoa, izan ere, haren bizitzan badira tarte batzuk, denontzat ezezagunak. Testuari buruzkoak, ezagunagoak dira, izan ere garai bateko aszetika liburuen sailean sartzen baitute liburuaren ikerlari izan direnek.
Segidan eta ondorio gisa, testu-antologia ederra dakar honako honek. Axularren estiloaren aberastasuna zertan den erakusten digu.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo