kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Gret / Karlos Linazasoro / Kutxa Fundazioa, 1998

Itxaropenik eza Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-06-27

Gret izeneko ipuin honekin iaz irabazi zuen Karlos Linazasorok Donostia Hiria Literatur Saria. Idazle bat, Rob (Robert Taylorren omenez), bere herrira itzultzen da berrogei urteren buruan, omenaldi bat egingo baitiote bertan: seme kuttun izendatu eta holako… Bere herrian dagoelarik, behin maite izandako emakume batekin topo egiten du, Gretekin hain zuzen (Greta Garboren omenez noski), eta hari, hain zuzen, bere bizitzako gorabeherak kontatzen dizkio.

Horra hor, laburbilduz, ipuin honen argumentoa. Karlos Linazasorok hasiera-hasieratik ematen digu pertsonaien berri, pertsonaiek halako izenak zergatik dituzten esaten digu, zinemaren eragina, noski, maite zituztelako aipatutako aktore-aktoresak. Baina “itzulerak ez du onik egiten”, pertsonaiak dioen moduan eta esaldi horretan laburbiltzen da pertsonaiak duen sentipena berrogei urteren ondoren bere herrira itzultzean. Ezer ez baita lehen zena, zinemarik ez dago, dena aldatu da, baita pertsonaiak ere. Urteak alferrik joan dira, zentzurik gabe itxuraz. Hori da pertsonaiak maite izandako emakumeari esaten diona. Aitarekin batera, amets (amesgaizto?) baten atzetik xahutu baititu bizi-apurrak. Aitak, amaren heriotzaren errudunaren atzetik ibili baitzen, hura harrapatu asmoz. Ama, Auschwitzen hil baitzen.

Azpi-istorio konplikatu horren gainetik, idazketa sendoa dago. Karlos Linazasorok, idazketa konpultsiboa lortu du honetan. Grafikoki puntu gutxi eta koma asko ditu, pertsonaiaren oroimen-erritmoaren arabera doa ipuina aurrera, atsedenik gabe, pertsonaiak oroimena arnasarekin batera bota nahiko balu bezala. Besteetan bezala, doinu hitsa da oraingoan ere, munduan esperantzarik ez dagoela adierazten digu pertsonaiak hasieratik bertatik. “Ez dut ezer itxaroten, ez dut inor itxaroten”, idatzi zuen behin Gretek eta esaldi hori izan du pertsonaiak urte askotan lagun. Bere herrira itzuli da, nahiz eta jakin horrek ez duela ezer aldatuko.

Bestalde, literatur-ohar asko dago ipuinean: Peter Weissi, Primo Leviri buruzkoak, kontatzen den istoriarekin lotura zuzena dutenak.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak