« Urdaibaiko istorioak | Petral baina gozo »
Esker mila, Marlowe / M.A. Mintegi / Erein, 1996
Marlowe, oroimenean Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-02-01
M.A. Mintegiren liburu hau era askotan har daiteke, Raymond Chandlerri egiten zaion omenaldi gisa estaerako, Marlowe (Philip) idazle amerikarraren pertsonaia baita, ospetsua inondik ere, hainbat eta hainbat filmetan agertu izanagatik. Horrexegatik, gazte-irudimenean, Marlowe eta Bogart biak bat eta bera balira bezala azaltzen zaizkigu. Bogartek eman baitzion gorputza eta aurpegia Chandlerrek arima soilik eman zion pertsonaiari. Ez da alferreko hutsa liburuaren azalean Bogarten argazki dotore bat agertzea. Ez dakit nongo pelikuletakoa den.
Hala ere, liburua harantzago doan saioa da. Nobela bat da, nobela beltza hain zuzen, gure herrian eta gure kaleetan kokatua. Argumentua ez da zaila zehazten. Anaia hilda aurkitzen dutenean, ikertzen hasiko zaigu Mintegiren pertsonaia eta ezuste asko eta gora-behera ugarirekin egingo du topo. Droga-mundua, jende marjinatuaren bizimodua, jende errespetagarriaren zurikeria… horiek dira nobelako elementuak, bera girotu eta taxutzen dutena.
Niri, ordea, ez zait asko gustatu. Luzeegia iruditu zait kontatzen duena kontatzeko. Eta motelegia ere bai. Klase horretako nobela-egileak, Chandler, Ross Macdonald, Kaminsky eta abar, saiatu izan dira beti arintasuna ematen idatzitakoari. Horretarako elkarrizketetan oinarrizten dira batik bat: laburrak baina zehatzak, zorrotzak, gazi-gozoak… irakurleari pentstazeko astirik emateke. Akzioa batez ere. Mintegi oso luzatzen da elkarrizketetan. Erretorikoak egiten ditu askotan, lagungarri izan beharrean baino adierazgarri bihurtuz. Pertsonaiek den-dena esan nahiko balute bezala. Eta den-dena esate hori debekatuta zuten nobela beltzeko maisuek. Haiek zinemagilearen begeiz idazten zuten. Beharbada, horregatik egin dira hainbeste filme aipatutako nobela horiek oinarritzat harturik.
Bestalde, irudipena dut M. A. Mintegik bere baitako pentsamendu eta ideia ugari ez ote dituen isurtzen testuan. Batzuk, aitortzen dut, beharrezkoak dira, nobelaren nondik norakoa ulertzeko, pertsonaia sinesgarri egin dadin. Baina, noiz edo noiz, errepikatuagatik, sobreran daude.
Ez nuke esango, hala ere, nobela txarra denik, poliki-poliki irakurtzekoa baizik. Oso ondo idatzita dago, estilo enfatizatuegi batez, agian. Idazkerak ez du ez arazorik ez trabarik sortzen. Berez doana da, baina erritmoa, esan bezala, mantsoegia da nire gusturako.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez