susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ardoaren graziaz | Bidearen mugarriak »

Altzeta / Karlos Linazasoro / Alberdania, 1996

Heldutasunaren talaiatik Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1996-06-15

Nekez aurkituko du jaun bidaiariak Altzetaren izena geografiako mapetan. Bere tokia beste nonbait baitu, haur izan zen eta orain helduxe den idazlearen buruan hain zuzen. Baina Altzeta ez da toki izen soil, leku bat izendatzeko grafia. Altzeta begirada bat da, idazleak bere haurtzaroari oraingo talaiatik egiten diona. Altzeta…

Irakurlea berehala konturatuko da zer den Altzeta: mundua ikusteko era bat, inozo eta jolastaria, tolesdurarik eta alozkeriarik gabea. Irakurleak, liburua irakurri ahalean, Pokabistaren istorioaren berri izango du, nola urre beltzaren distirak itsuturik hiru joan eta lau etorri ziren Pokabistara, tartean beltz handi bat eta beltz txiki bat, biztanleen harridurako. Tren txikiaren berri ere izango du, noiz-nola eraiki zuten, zer gertatu zen haren inguruan. Goiko Benta ere zer zen jakingo du, neska txikiak biltzen ziren jauregia, eta abar…

Ez da oroimen-liburua, idazleek beren zahardadearen ajeak sendatzeko idatzi ohi duten horietakoa. Irakurleak ez du aurkituko, inondik ere, begirada malenkoniatsu eta modurririk, iraganaldia hobea izan zela froga-agiririk. Ez, Altzeta mundu alaia da batzuetan; tristea besteetan, baina badu majiarentzat, ez ustekoarentzat, nahikoa eta sobera toki.

Idazketa ere, oraingoan, ezberdina da. Karlos Linazasorok, bere beste liburuetan ez bezala, honetan ez du bilatzen atmosfera ilun izugarri izu-eragilerik; belztasunaren ñabardurarik ere ez. Eldarniorik ez dago. Altzeta herri argia baita, garbia, eguterakoa. Ez dut esango barrea eragin nahi duenik, baina horko liburuko letrak aurpegi-arraiagoak dira, zabalgune bateko pagoak bezain sendo eta lirainak. Indartsua da idazlearen estiloa, baina ez da, horregatik, bihurri eta konplikatua. Apala-apala ere ez, noski. Badu bere grazia.

Liburu honetan, gertatutako kontuak badakartza ere, hala Tolosako litertugileei buruzkoak, nola bestelakoak, fantasia da garrantzitsuena. Pertsonaia asko, zein baino zein zelebreagoak denak: maisua, apaiza, tren-geltokikoburu egiten duena, eta abar…; trabesak ugari, zein baino zein harrigarriagoak. Idazleak bizia ematen die eta hor uzten ditu nor bere kasa konpon dadin. Aniztasuna, kolore eta mota askotako jendearen erretratoa da liburua. Gertaera askoren lekuko.