« Ezkutuko historia | The until now new complete Irastorza »
Zure haragi bereko / Patxi Ezkiaga / Erein, 1996
Barnetik kanpora Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1996-06-01
Liburu honek Eusko Jaurlaritzaren “Jon Mirande saria” irabazi zuen iaz. Orduan testu gehiago zuen, eta horrek ondorio bat dakarkigu burura: nola bitxiegile batek esmeralda edo harri eder bat hartu eta lantzen duen erabat neurriko izan arte, hala ari da idazlea etengabe testua berritzen, txukuntzen, fintzen, azkenean argitara ematen duen arte. Ez da perfekzio nahia soilik.
Poeta dugu Patxi Ezkiaga eta poeta gisa da, batez ere, ezaguna. Baina zer da poeta; edo hobe esanda, non hasten da poeta, eta non amaitzen? Zein du berezko geografia? Galdera sorta horri erantzun egokiak eman izan dizkiote poeta izan direnek. Poeta beti da poeta, baita prosazko lurraldeetan barrena abiatzen denean ere. Horretan, poeta peto batek idatzitako nobela ez da narratzaile peto batek idatzitakoaren antzekoa izango. Batak zein besteak kontatzeko grina bera badute ere, ikuspegia dute ezberdin. Eta literaturan oso garrantzitsua da ikuspegia.
Polita da Patxi Ezkiagak idatzi duen nobela. Elementu asko biltzen ditu bertara: poesia, batez ere, eta ez naiz hemen ari deskripzio bat poetikoa ote den edo ez; baizik ete poesiaren ezaugarriz hornitutako testuak dakartzala nobelak. Poesia, narrazioaren lagungarri gisa erabilia hain zuzen. Edo-eta, narrazioa, poesiaren eranskin. Elementu guztiak oreka natural batez antolatuta daude; ez nahasian, batak besteari traba eginez. Nobela batzuk baldin badira Brelen herrialde laua baino lauagoak, honako honek muinoak eta mendiak ditu, koska eta tontorrak, bai kanpoko paisaian nola barrukoan. barrutik kanpora mugituz, eta kanpotik barrura ibiliz. Inoiz ez geldi. Barrokoa esatera nindoan, eta ez dabil oker nobela hau, neurri batean, barrokoa dela esango duenak. Pentsamendu sakonak (mistizismoari buruz, poesiari buruz, literaturari buruz, denborari buruz), hizkuntza malgua, doinu barnekoi eta alegorikoa. Mundu metaforikoa azken finean, errealitatearen gordeleku. Nobela hau aberatsa eta irudikorra da.
Idazleak berak behin aipatu zuen nobela hau idazterakoan Hermann Broch zuela buruan. Baliteke Brochen eragina nabaria izatea nobelaren egituraketan; baina beti gertatzen dena da, ideia bat aldatu egiten dela burutik paperera pasatzerakoan, eta oraingo hau oso dela idazlearena, bere mundu propioaren adierazle eta lekuko isila, ez zalapartatsua.
Hiruki gatazkatsua
Marina Sagastizabal
Amaia Alvarez Uria
Urrats urratuak - Xabier Lete gogoan
Askoren artean
Irati Majuelo
Lilurabera
Yurre Ugarte
Ibon Egaña
Kilker bat autopistan
Bernardo Atxaga
Javier Rojo
Isiltasunaz hunatago
Jose Angel Irigaray
Mikel Asurmendi
Bidaia (h)ariketak
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria
Igor Estankona
Lilurabera
Yurre Ugarte
Aiora Sampedro
Euskal literatura itzuliaren egiturak eta islak 1975-2015
Miren Ibarluzea
Javier Rojo
Erbesteko gutunak Victor Hugori
Louise Michel
Irati Majuelo
Bihotza nora, zu hara
Susanna Tamaro
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Hasier Rekondo
Panpina
Erika Olaizola
Javier Rojo
Etxeko urak
Leire Bilbao
Nuria Cano
Erle langileen amodioak
Aleksandra Kollontai
Ibai Atutxa Ordeñana