kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Zure haragi bereko / Patxi Ezkiaga / Erein, 1996

Barnetik kanpora Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1996-06-01

Liburu honek Eusko Jaurlaritzaren “Jon Mirande saria” irabazi zuen iaz. Orduan testu gehiago zuen, eta horrek ondorio bat dakarkigu burura: nola bitxiegile batek esmeralda edo harri eder bat hartu eta lantzen duen erabat neurriko izan arte, hala ari da idazlea etengabe testua berritzen, txukuntzen, fintzen, azkenean argitara ematen duen arte. Ez da perfekzio nahia soilik.

Poeta dugu Patxi Ezkiaga eta poeta gisa da, batez ere, ezaguna. Baina zer da poeta; edo hobe esanda, non hasten da poeta, eta non amaitzen? Zein du berezko geografia? Galdera sorta horri erantzun egokiak eman izan dizkiote poeta izan direnek. Poeta beti da poeta, baita prosazko lurraldeetan barrena abiatzen denean ere. Horretan, poeta peto batek idatzitako nobela ez da narratzaile peto batek idatzitakoaren antzekoa izango. Batak zein besteak kontatzeko grina bera badute ere, ikuspegia dute ezberdin. Eta literaturan oso garrantzitsua da ikuspegia.

Polita da Patxi Ezkiagak idatzi duen nobela. Elementu asko biltzen ditu bertara: poesia, batez ere, eta ez naiz hemen ari deskripzio bat poetikoa ote den edo ez; baizik ete poesiaren ezaugarriz hornitutako testuak dakartzala nobelak. Poesia, narrazioaren lagungarri gisa erabilia hain zuzen. Edo-eta, narrazioa, poesiaren eranskin. Elementu guztiak oreka natural batez antolatuta daude; ez nahasian, batak besteari traba eginez. Nobela batzuk baldin badira Brelen herrialde laua baino lauagoak, honako honek muinoak eta mendiak ditu, koska eta tontorrak, bai kanpoko paisaian nola barrukoan. barrutik kanpora mugituz, eta kanpotik barrura ibiliz. Inoiz ez geldi. Barrokoa esatera nindoan, eta ez dabil oker nobela hau, neurri batean, barrokoa dela esango duenak. Pentsamendu sakonak (mistizismoari buruz, poesiari buruz, literaturari buruz, denborari buruz), hizkuntza malgua, doinu barnekoi eta alegorikoa. Mundu metaforikoa azken finean, errealitatearen gordeleku. Nobela hau aberatsa eta irudikorra da.

Idazleak berak behin aipatu zuen nobela hau idazterakoan Hermann Broch zuela buruan. Baliteke Brochen eragina nabaria izatea nobelaren egituraketan; baina beti gertatzen dena da, ideia bat aldatu egiten dela burutik paperera pasatzerakoan, eta oraingo hau oso dela idazlearena, bere mundu propioaren adierazle eta lekuko isila, ez zalapartatsua.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak