« Tradiziotik hurbil | Sinfonia koloretsua »
Gabeziaren khantoreak / Tere Irastorza / Pamiela, 1996
Leialtasuna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1996-03-23
Tere Irastorzak orain artekoan sei poesia-liburu argitaratu baditu ere, horietako bost jasotzen dira Gabeziaren Khantoreak izenburu daraman bilduman: Gabeziak (1980), Gaia eta Gau-aldaketak (1983), Hostoak (1983), Derrotaren Fabulak (1986), Osinberdeko Khantoreak (1986) Eta beste.
Bilduma hau burutzeko izan dituen arrazoiak idazleak berak argitzen dizkigu sarrera moduan idatzitako hitzetan. Laburbilduz, ez omen ziren aurkierrazak. Ez da harritzekoa, poesia-liburuek, are gehiago aspaldikoek, bakoitzak bere bidea egiten dute poliki-poliki; eta batzuk ahazturaren osinean galtzen badira ere, beste batzuk, ordea, desagertu egiten dira liburudendetatik eta ez dira erraz aurkitzen. Jan izan balituzte bezala. Beraz, ez da ideia txarra liburu guztiak batean biltzea, nahi duenak aurki ditzan, inongo galbidetan ibili gabe. Bildumak balio dezake aurreko aldietan gaizki edo erdipuerdi irakurritakoak oraingoan patxadaz eta behar den gisa, sosegu osoz alegia, leitzeko.
Zerbait nabaria badu Tere Irastorzaren poesiak leialtasuna dela esango nuke. Leialtasuna, zeri?, gal dezake norbaitek, eta gizalegeak erantzunak ematea eskatzen duenez, hona nirea: haseratik ekindako bideari izan zaio leial. Tere Irastorza izan da euskal poeten belaunaldi berrikoen artean (azkenekoak?) sentsibilitatea landu duen aurrenetakoa. Gabeziak zuen izenburu 1980an argitaratutako liburuak eta bertan somatzen dira ia Tere Irastorzaren ibilbide poetikoan zutabe tinko izango diren ezaugarrien itzalak: sentiberatasuna, eguneroko gertareak poesia bihurtzeko ahalegina, nolabaiteko esperienzia (berea edo inorena baldin bada ere, axola gutxi horrek) oinarritzat hartzea, memoriak hitza bihurturik hartzen duen indarra, doinu txikia hauspo txikitik sortua bezala, mundu txiki bat, finean, gabeziez josia, mundu bat egilearen neurrikoa, ez gehiago ez gutxiago. Gaur egun modako dauden baliabideak (ironia, sarkasmoa) arrotz zaizkio Tere Irastorzari, nahiago baitu errealitatearen alderdi gozo-mikatzak bere horretan ekarri, ironiaren deformaziorik gabe. Oro har, horiek direla uste dut Tere Irastorzaren zedarriak, denbora aurrera joan ahala zorroztu eta finkatu egin direnak.
Seguruaski merezi zuen zorte hobea (kritikariez ari naiz) Tere Irastorzaren poesiak. Poema batzuek galdua dute idatziak izan zireneko xarma; beste batzuk, hunkigarriak dira oraindik.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi