susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bizitzaren zipristinak | “Iraganaren errefuxiatua naiz” »

Mila urte igaro eta, ura bere bidean / Andolin Eguzkitza / Susa, 1993

Ibilbide poetikoa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1993-10-23

Esku batean daukat Andolin Eguzkitzak orain dela hamar urte idatzitako poema-liburua, “Orhiko mendirantz urratsez urrats” deitutakoa, eta bestean orain gutxi kaleratu duena, komentatu nahi genukeen “Mila urte igaro eta, ura bere bidean”, ez baitago poeta baten bilakaerari buruzko frogantza handiagorik, aurreneko liburuaren eta atzenekoaren arteko konparaketa baino. Bi bien arteko ezberdintasunak nabariak dira, baina berdintasunak harrigarriagoak oraindik ere. “Hogeitasei urte” izena daraman poema ari naiz irakurtzen, orain dela hamar urte edo idatzia; “Hogeitasei urte bete ditut / Abenduaren seiko goizeko bederatzi t’erdietan,”. “Tamarindoak” izeneko poeman, aldiz honako hauxe irakurtzen dut: “Atzo/ Etxe Pherdiaren azpiko tamarindoak ikusi nituen/ ostera ere. Hogeitahamazazpi urte dauzkat eta/ luze gabe/ hogeitahamazortzi beteko ditut,”. Batean zein bestean, poetaren burua eta bere adina dira denboraren iragaitearen lekuko eta pairatzaile. Denborarik baldin badago, norberak bere larruan jasaten duelako da.

Baina ez da berdintasun bakarra. Harako liburu hartan bada “Islandia” izeneko poema, bihotzaren geografiako leku bat soilik, baina indar sinbolikoa handikoa; leku mitikoa baita Islandia, leku literarioa, leku sentimentala. Poema liburu berrian “Groenlandia” izenekoa dakarkigu: “Groenlandia eskerga/ gizakiaren ametsen kokaleku.”.

Ezberdintasunak, lehenago esan bezala, nabariak dira. Bigarren liburu honetan aurkitzen dugun poeta lasaiago dago, zentratuago bere lanean, distantziatik begiratzen ditu joan zitzaion iragana, eta harekin batera joan zitzaizkion sentimentuak, maitasunezkoak gehienak ere. Ezen, sentimentu bat baldin badago munduan eta denboran zehar iraun duenik haserako indarrez eta kemenez, hori ez baita maitasuna besterik

Baina maitasuna aipatu baldin badugu, aipoatze horrek ezin eraman gintzake beste ondorio batzuetara. Amodio da oroimenaren azpilduretan gorderik geratu den sentsazioa, besterik gabe. Ez dut ikusten liburu honetan beste inongo asmorik, iraganeko zenbait egoera eta une berreskuratzekoa baino. Ez dago amodioari buruzko teorizaiorik, ezta gainditzeko ahalmenik ere. Alde horretatik begiratuta, liburua nahikoa sinplea da, elementu guttirekin egindakoa, eta poema batzuk, akaso, heldutasun gutxikoak. Badira, hala ere, oso ondo tajutu eta antolatuak diren poemak: “Aspaldiko irudi bat”, “Groenlandia”, “Lehenengoz”, batez ere…