kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Muinoko etxea / Cesare Pavese (Koldo Biguri) / Ibaizabal, 1993

Bizitzaren zipristinak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1993-10-09

Italiera ez den beste edozein hizkuntzatan, irakurtzen badugu Cesare Paveseren liburu bat, itzulita beraz, ideia oker bat jaso genezake idazlearen balioaz, oso zaila baita Pavese itzuli eta jatorrizkoan duen indarra gordetzea. Horrexegatik da, hain zuzen, liburu hau aipagarria bezain garrantzitsua. Euskaraz ere hurbiltzen da Paveseren prosara, zeina sobrioa eta sinplea baita, baina era berean landua; ez baitago hitz bat bera ere sobera. Pavese bera ere bere prosaren antzekoa omen zen: esentzialista, hitzontziengandik urruti, esateko zuena esaten zuen justu, hitz justuekin, ez bat gehiago, ezta bat gutxiago ere.

Bizitza ere bere nobelak bezain interesgarria izan zuen. Anekdota bat kontatzea aski da idazle haren izaeraz jabetzeko. 1935.eko maiatzaren 13 atxilotu zuten, Turineko zenbait idazlerekin batera, tartean Augusto Monti, Norberto Bobbio eta Giulio Einaudi, argitaldari ospetsua azken hori. Prozesua baino lehen, hilabete batzuk kartzelan pasa behar izan zituen. Eta epaitu zutenean, ez zuen hitzik atera bere buruaren alde, emakume bat ez salatzearren, emakume harexekin baitzituen harremanak. Emakume hura askotan agertuko da Paveseren liburuetan, la donna dela voce rauca deiturapean. Bere mututasunaren ondorioz, Calabriako Brancaleonera deserriratu zuten. Hango egonaldia deskribatuko zuen geroxeago “Il Carcere (Kartzela)” izeneko nobelan. Torinora itzuli zenean, 1936an, deserriko urtea igaro ondoren, maite izan zuen emakume hura, egun batzuk lehenago ezkondu zela jakin zuen. Horrek aldatu zuen erabat bat bere bizitza. Ordurate izan zen baino bakartiago bihurtu zen, bere familiarekiko harremanak alde bat utzi zituen, behin ere abandonatuko ez zuen suizidioaren ideiarekin bizitzen hasi zen, aurrez-aurre. Urte horretako da “Lavorare Stanca” poema liburua.

Zorigabeko idazlea izan zen, baina poeta ona, sentibera, bere barnera begira egotetik kanpora begiratzera ausartu zena, bere bakardade nahia besteekiko komunikazio bihurtu nahi izan zuena.

Neurri handian autobiografikoa da liburu hau, bene-benetan jazo ziren gertakizunetan oinarritua. Torino suntsitu zutenean, Pavesek beste askok bezala hiri hori inguratzen duten muino batean bilatu zuen babesa. Liburu sakona da, aberatsa, Pavesek bertara isurierazi zuen bere pentsamentua.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak