« Ez zaizkigu ahaztuko | Arestiren kontraesanak »

Hizkuntza, kultura eta gizartea / Joxe M. Odriozola Lizarribar / Euskaltzaindia - BBK, 1998

Hizkuntza eta kultura Javier Rojo / El Correo, 1998-10-21

Joxe M. Odriozolak euskararen egoeraz bestelako ikuspuntua eskaini nahi izan digu saiakera honetan. Soziolinguistikaren esparrutik, hizkuntzaren estatusaz arduratzeko garrantzia azpimarratzen da liburu honetan eta gogor kritikatzen du gure artean elebitasunaz dagoen kontzeptua. Odriozolak zuzen lotzen ditu hizkuntza eta kultura, eta horrexegatik elebitasunaz ezezik kulturbitasunaz ere hitz egin behar omen da. Izan ere, bere ustez, hizkuntzak maila sinbolikoan kultura islatzen duelarik, hizkuntza desberdinek kultura desberdinak islatu behar dituzte. Eta horixe da gure artean falta omen duguna, zeren pentsatzen baitu euskaran erdal kultura txertatu besterik ez dela egin. Hauxe da liburuaren tesia. Gauzak horrela, hizkuntzek kulturak islatzen badituzte, niri galdera bat bururatzen zait, liburuan erantzun argirik ez daukana: Ze arraio da euskal kultura delako hori? Liburu honetan hizkuntzaren arazoa era bortitzean ideologizatzen du behin eta berriro, euskararen barruan halako esentzialismoa aurkitzen baitu, maila politikoan baino zentzurik ez daukana. Iritzi horien ondorioz, esan daiteke euskarak ez gaituela euskaldun egiten, esentzia berezi baten jabe izateak baizik. Bide honetatik abiatuz gero badakigu nora helduko garen.