susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Hildakoen bakea | Amodioa eta ihesa »

Edo zu edo ni / Ixiar Rozas / Erein, 2000

Errealitatearen eta ametsen muga Mikel Asurmendi / Irunero, 2001-02

“Edo zu edo ni”, no! Horra ultimatuma. No! esan dut eta ez to! Izan ere, “Edo zu edo ni” diotso gizonak emazteari, eleberriak izenburutzat daraman ultimatuma, alegia. Liburuaren egilea emakume bat da. Ixiar Rozas Elizalde lasartearra.

“Edo zu edo ni” Ixiar Rozas idazle berriaren lehen eleberria da. Poesia eta ipuinak idatzi ditu orain arte. Aurtengo Donostia Hiria Kutxa literatur saria irabazi du Korronteak ipuinarekin. Berak dioenez, “asko du ikasteko idazle bezala”. Haatik, “Edo zu edo ni” eleberrian bazekien zer kontatu, baita ederki kontatu ere.

Ixiar kazetaria eta gidoigile da ofizioz, idazle gisa, berriz, poetika eta narrazioa landu ditu, esan bezala. Ezaugarri horiek guztiak antzematen dira bere lehen eleberri honetan. Liburuaren kontaketak tankera zinematografikoa du. Eleberriaren taxutzeko era tipularen geruza —metaforikoki esanda— bezalako kentze ariketa bat da. Eleberriaren egitura ez da lineala, istorioa iragan eta orain arteko joan-etorrian gauzatua dago.

Eta gaiaz, berriz, zer esan dezakegu? Hauxe: Protagonista —Graziana— 58 urteko emakume bat da. Joxerekin ezkondua. Graziana beste gizon batekin enamoratu da, ordea. Joxek ultimatuma luzatzen dio hartara: Edo zu edo ni! Bi seme-alaba helduak dituzte eta bizialdi luzea elkarrekin eramana.

Irakurle lagun hori, liburu honen arrastoan jar zaitzaketen hainbat arrasto eman niezaizuke. Nahiago dut baina, zuk zeuk arrasto horiek bilatzea. Premisa batez lagunduko dizut ordea. Eleberriak gauzak esan eta gehiegi azaltzea baino iradokitzen ditu. Gauza asko ez dira liburuan agertzen.