« Katilinarenak | Bakardadeaz »
Apaizac obeto / Jon Maia / Elkar, 2006
Nabigazioaren kronika Jon Kortazar / El País, 2007-02-05
Gazteak ginenean Caja Laboraleko egutegiek berebiziko eragina izan zuten euskal identitateren, eta neurri berean euskal literaturaren agerpena egiteko orduan. Egiguren anaien argazkien bidez, errealitate sublimatua agertzen zen gure begien aurrean. Eta bide berbera erabiliz euskal literaturaren aurpegiak erakutsi zizkiguten. Horien bidez ezagutu genituen hainbat izen berezi: Bitoriano Gandiaga edo Koldo Mitxelena. Garai joanak dira haiek.
Aurton Elkarrek Jon Maiaren (Urretxu, 1972) Aipazac obeto liburuko irudiak aukeratu ditu bere egutegia hornitzeko asmoz. Apaizac obeto nabigazio baten kronika da. Baina liburuaz gain jarrera editorial baten erakusgarria ere bai. Alde industriala begiratuz gero, gazteleraz ematen ziren “euskal gaiak” tankerako moldeak euskaraz emateko ahalegina da, argitalpen duin eta diseinu zaindu baten bidez. Edizio arloan produktu ez ohikoak eratzeko ahalegin berezia eta oso interesgarria. Ez da agian liburu ederrak argitaratzeko Elkarrek egiten duen lehen saioa. Iaz, adibidez, Ane Albisuren Atondu. XXI. Menderako proposamena, euskal janzkera tradizionala gaurkotzeko proposamena, alegia, eman zuen argitara. Esanguratsua da, baina, sail berean bost liburu frantsesez eman ondoren euskarazkoa agertu zela, liburu nagusien alorrean ere euskarak bere tokia duela erakusten duelarik.
Liburu gisa Maiak kronika interesgarria egin dio Albaola Elkartearen proiektuari. Hain zuzen ere XVI. eta XVII. mendeetan balea hartzera joan ziren euskal marinelen bidaia errepikatzeko asmoari. Quebecetik irten eta Red Bayrainoko bidaia egin zuten garaietako ontziak, jantziak eta teknikak erabiliz.
Bidaiaren kronika zehatza da, deskribapena nagusitzen delarik, eta kronikaren inguruan euskaldunek Kanadako itsas aldeetan egindako eta utzitako historiari erreparatuz, beti ere zuzen eta era didaktikoan, espedizioa historia ikasteko aitzakia bihurtzen delarik. Nik, egia esan, mapa faltan bota dut liburuan, erreferentziak, noizbait, urrutikoak egin zaizkidalarik. Baina liburuak garbi uzten du bere asmoa: Euskaldunen historiaz batera inguru haietan diren herrialde galduen historiaz jabetzeko eskaintza. Deskribapena da nagusi eta paisaiaren edertasunari lagun egiten dio prosaren edertasunak, nahiz eta egunerokoak asko mugatzen duen kontaketaren erritmoa.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez