« Objektuen lirika | Groucho liburua »
Garailea / Peter B. Kyne / EIZIE, 2005
Garaile galtzaile Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-10-28
Gauza bitxi eta kurioso askoak gertatzen direla munduan ezin uka. Norbaitek (gizon ala emakume ote ez jakin) Peter B. Kyneren liburu bat irakurtzen du (ingelesez ala gazteleraz ote ez jakin); gustatu egiten zaio, Kyneren liburuak gustagarriak baitira eta agian horrexegatik garai batean gaur baino ezagunagoak ziren; euskaraz jartzen du, dakien bezala. Gero liburuak bere bidea egiten du. 1935ean argitara eman zuten Argia-ko arduradunek, Egutegian “Garaile” izenburuz. Orain EIZIEk Itzultzaile Aitzindariak bilduman kaleratu du berriro, euskaraz eta ingelesez, badaezpada ere.
Bildumako aurrekoetan bezala Inazio Mujika Iraola izan da edizio honen prestatzaile eta hitzaurregile. Ez da gutxi, polita baita hitzaurrea bere berezian. 1935eko eta enparauetako giroa azaltzen digu Mujika Iraolak. Ez da historiara hurbiltzen, historia bera ekartzen du beregana, ipuin, istorio, narrazio bihurturik. Literatura eginik, noski, literatura baita, historia lainotsu eta lanbrotsu ageri denean, egin daitekeen gauza bakarra. Literatura literaturaren gainean, hostoa hostoaren gainean botatzea bezala bada ere. Baina politagoa da horrela, literatura politagoa baita historia baino (historia benazko eta buruhandia baino, noski).
“Garailea” (ingelesez The Go-getter) 1921ean argitaratu zen eta arrakasta izan zuen, Peter B. Kyneren eleberri gehienek bezala. Gazteleraz ere itzaleko idazle izatera iritsi zen. Haren liburuak oraindik ere aurki daitezke, ez baitaude den-denak galduak. Baina ez da gauza bera. Nola izango da bada gauza bera? Gaur egungo iritzi, aurre-juzku eta gogoetarako zahartuxea geratu da liburua, garaiko beste asko bezala. Baina ez da ahantzi behar liburuaren helburua entretenitzea zela, historia samur eta erraz bat kontatuz. Horregatik aukeratuko zuen, nik uste, euskarara itzuli zuenak, euskaraz ere liburu alai eta gustagarriak egon zitezen.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez