« Begirada haluzinatuak | Kontaeraren plazera »
Neguko zirkua / Harkaitz Cano / Susa, 2005
Mahai ertzeko gonbidatuak Igor Estankona / Deia, 2005-10-11
“Orbita berean” kokatutako hemeretzi ipuin batzen dituen liburua da, Canok berak esanda, Neguko zirkua. Harkaitz Canorena, baina, eguzki sistema oso bat da, bere izar, planeta, satelite eta kometak biraka dituena, nebulosa fin baten bestaldean.
Dena berriz planteatzeko gonbitea bezalakoa da —apustu baten antzekoa azken finean— donostiar idazle oparoaren lan bat esku artean hartzea. “Ia oraingoan zer dakarren” galdetzen dio batek bere buruari. Eta lan guztiek, euren desberdintasunean, zeozer berdina dakarte, halako artegatasun triste bat, insomnio errenditu bat, eta giza nortasunaren eitea bilatzeko obsesioaren manupean egindako narratiba guztiz osterantzeko bat, Euskal Herrian bakarra, esatera nindoan.
Eskularru pare batek, gizon baten traza minimoak, karruselak, paisaia desolatu batek… edozein gauzak eskaintzen dio Canori haritïk tiraka hasi eta mora ez doan ipuin magiko bat idazteko lehen puntua. Bertsokera honek, horratik, ez dauka azken punturik ideia nagusia laburbiltzen duenik. Eskuetatik ihes egiten du Neguko zirkuak ere, hasierako geltokian uzten dizun tren baten antzera. Ibilbide zirkularrean ametsak ikusten dira, heriotza zatiak, gauzek azalpenik behar ez balute bezala. Eta ez da derrigorra, beharbada, azalpena. Canok urteak daramatza egia sinple hori frogatzen.
Horregatik da, atsegin ez duenarentzat, hain korapilatsua. Eta horregatik disfrutatzen dugu hainbeste bere inkondizonalek. Masokismo kontua dela pentsatzen hasia naiz.
Intimismoan lasaitasuna bilatzen duten hemeretzi ipuin definigaitz. Handik hortik hemendik bildutako txatalez osatutako hemeretzi ipuin definigaitz, bata bestearen ostean. Liburua oraindik bukatu barik balego bezala uzten zaitu neguko zirku zoro honek. Belarraren ahoa (Alberdania, 2004) ausartaren ostean, askatasun narratiboari denbora gutxian egindako bigarren omenaldia da Neguko zirkua. Bejondeiola.
Canoren zirkuan alegiak eta irrikak agintzen dute, eta errealismoa —orain arte “errealismo” deitzen zen hori— gonbidatu bat baino ez da, irakurlea bezalatsu, mahaiaren ertzean eserita, beste mahaikde interesgarriagoen kontuak liluraz entzuten.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez