« Begirada haluzinatuak | Kontaeraren plazera »
Neguko zirkua / Harkaitz Cano / Susa, 2005
Mahai ertzeko gonbidatuak Igor Estankona / Deia, 2005-10-11
“Orbita berean” kokatutako hemeretzi ipuin batzen dituen liburua da, Canok berak esanda, Neguko zirkua. Harkaitz Canorena, baina, eguzki sistema oso bat da, bere izar, planeta, satelite eta kometak biraka dituena, nebulosa fin baten bestaldean.
Dena berriz planteatzeko gonbitea bezalakoa da —apustu baten antzekoa azken finean— donostiar idazle oparoaren lan bat esku artean hartzea. “Ia oraingoan zer dakarren” galdetzen dio batek bere buruari. Eta lan guztiek, euren desberdintasunean, zeozer berdina dakarte, halako artegatasun triste bat, insomnio errenditu bat, eta giza nortasunaren eitea bilatzeko obsesioaren manupean egindako narratiba guztiz osterantzeko bat, Euskal Herrian bakarra, esatera nindoan.
Eskularru pare batek, gizon baten traza minimoak, karruselak, paisaia desolatu batek… edozein gauzak eskaintzen dio Canori haritïk tiraka hasi eta mora ez doan ipuin magiko bat idazteko lehen puntua. Bertsokera honek, horratik, ez dauka azken punturik ideia nagusia laburbiltzen duenik. Eskuetatik ihes egiten du Neguko zirkuak ere, hasierako geltokian uzten dizun tren baten antzera. Ibilbide zirkularrean ametsak ikusten dira, heriotza zatiak, gauzek azalpenik behar ez balute bezala. Eta ez da derrigorra, beharbada, azalpena. Canok urteak daramatza egia sinple hori frogatzen.
Horregatik da, atsegin ez duenarentzat, hain korapilatsua. Eta horregatik disfrutatzen dugu hainbeste bere inkondizonalek. Masokismo kontua dela pentsatzen hasia naiz.
Intimismoan lasaitasuna bilatzen duten hemeretzi ipuin definigaitz. Handik hortik hemendik bildutako txatalez osatutako hemeretzi ipuin definigaitz, bata bestearen ostean. Liburua oraindik bukatu barik balego bezala uzten zaitu neguko zirku zoro honek. Belarraren ahoa (Alberdania, 2004) ausartaren ostean, askatasun narratiboari denbora gutxian egindako bigarren omenaldia da Neguko zirkua. Bejondeiola.
Canoren zirkuan alegiak eta irrikak agintzen dute, eta errealismoa —orain arte “errealismo” deitzen zen hori— gonbidatu bat baino ez da, irakurlea bezalatsu, mahaiaren ertzean eserita, beste mahaikde interesgarriagoen kontuak liluraz entzuten.
Kandelikara
Harkaitz Cano
Peru Iparragirre
Zoonomia
Nerea Arrien
Paloma Rodriguez-Miñambres
Itzalen distira
Arrate Egaña
Hasier Rekondo
Ene anaia femeninoa
Marina Tsvetaieva
Amets Iriarte
Zoonomia
Nerea Arrien
Maddi Galdos Areta
Ekaitza eta beste 34 ipuin
Kate Chopin
Paloma Rodriguez-Miñambres
Haragi hosto
Juan Ramon Makuso
Mikel Asurmendi
Azken etxea
Arantxa Urretabizkaia
Amaia Alvarez Uria
Mina hartzeko ere
Juan Luis Zabala
Paloma Rodriguez-Miñambres
Gezurra berdaderoa
Bertol Arrieta
Pako Aristi
Uda betea
Aritz Gorrotxategi
Jose Luis Padron
Basairisa
Louise Gluck
Aitor Francos
Sortaldekoak
Hedoi Etxarte
Mikel Asurmendi
Lagun minak
Jon Benito
Asier Urkiza