susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Ikarak eta edertasuna | Sakoneko errealitatea »

Mugaldekoak / Edu Zelaieta / Susa, 2004

Kanpoko nahiz barneko gure mugetan preso Mikel Asurmendi / Irunero, 2005-02

Irunero aldizkarian mugaz idaztea gauza arrunta da. Irunero-ko lerroz lerro atalean mugaz idaztea berriz, plazera. “Mugaldean, burutazio oro dugu kontrabando lana” gaztigatu digu poetak hastapenean. Eta burutazioak poesiaren bidez heldu bazaizkigu, muga fisikoaz haratagoko mugen xerka goazela sentitzen ditugu jada.

Lau ataletan apailatutako liburuaren lehenean oso muga hurbilak zeharkatzera eramaten gaitu poetak. Atal honetako poemak, Bidasoan eta gure iraganaren gaindi bide eginez goaz, eta bidez bide euskaldunon patuaren islak aurkitu ditugu: aduana, kontrabandoaren zeinuak, pertsonaia historikoak, izena dutenak nahiz anonimoak. Hitz bitan: poetaren haurtzaroko istorioak, poema gisara isuriak.

Hurbileko mugak ez dira ordea, gure baitakoa urratzen duten seinale bakarrak. Badira muga lausoagoak, ezezagunagoak, gure geografiaz haratagoak izaten dira komunzki, urratzeko zailagoak. Badira ere, gure “ni”a gainditzen dutenak. “Urratuak” deritzan bigarren atalean, poeta bere baitako mugetan murgildurik doa bidetan barrena. “Mugarri luzeak” izena du poesiaz hornituriko hondarreko atalak. Hirugarrenean poeta borroka latzean murgildurik kausitu dut/gu. Mugarri luzeetan barrena aitzina segitzen du poetak. Eta bere poemak amaitu arren, bere poesia ez dela agortu sentsazioarekin gelditu gara.

Prosan idatzitako “Mugaldekoa” izeneko istorioak ixten du “Mugaldekoak” poesia liburua. Mugaldeko istorioa da. Hagitz Bidasoako eskualdekoa. Braulio du protagonista. Istorioaren ondorio edo irakaspenik atera ote dudan? Horra batto: Mugak aldakorrak direla, pertsonen egitekoak eta sentimenduak aldakorrak diren bezalaxe. Pertsonak, istorioak bezala, benetakoak nahiz gezurrekoak garela. Eta kanpoko nahiz barneko mugetan preso bizi garela.