« Zergatik ez nauk maite? | Izena jarri »
Skyroom / Ramuntxo Etxeberri / Elkar, 2005
Iparraldearen erretratu eta argazki lausoa Mikel Asurmendi / Irunero, 2005-05
“Skyroom” eleberriaz pare bat ele isuri aitzin, mintza dezagun emaitza honen nondik norakoaz. Liburua Gazteluma deritzan literatur sorkuntzarako ekimenen bidez gauzatu du Ramuntxok. Iparraldean burutzen den bigarren saioa da. Aurrenekoan Eneko Bidegainen “Anbrosio” argitara eman zen.
Beka bidezko sorraraziko liburu hauek kalitateaz eztabaidatzeko parada ematen dute. Kasu honetan, Iparraldetik etorria, bertako literaturaren egoera larria salbatzera saio antzutzat jo izan dute zenbaitek. Zer esan baina? Zenbat buru hainbat aburu! Abururik aburu, hona nirea. Ez Gazteluma ekimenaz —luzeegi joko luke, ezta?— eleberriaz baizik.
Eta honetaz ere labur halabeharrez. Egia da, liburu honek editore lan zainduago beharko lukeela, bistan da. Izan ere, berau “diamante landugabea” bezala ikusi baitaitezke gisa batez. Bere lehen literatur emaitza burutu duen idazle batena ulerturik betiere, prefosta. Alta bada, ezin dira ukatu liburuan dago emankortasuna eta ahalegina. Jakina, horrek berez ez du literatura egiten.
Idatz moldeari behako bat, eztabaidagarria betiere: Ramuntxo Etxeberrik Iparraldeko jendartea islatu du, joan deneko bi hamarkadetakoa batez ere, gazteen bizipenetatik eta ele-meletik islatu ere. Eta horiek horrela, euskararen agonia ere islatu. Islatu, euskal gazteen jerga edota argot moldeak erabat frantsestua baitira. Hartara galdera: “literaturak errealitatea islatu behar du, edota hizkuntza sortu?”
“Amets Arzallus edota Sustrai Colina bertsolarien plazaratzez geroztik ez ote da beste mintzo mota sortu Iparraldean?”, galda lezake bateon batek. Eta beste batek arrapostu eman: “Horiek Iparraldekoak ote dira?”
Hara, soziologiatik ari naiz literaturatik baino! Skyroom eleberriaz zer erran berriz? Luzaz ezin erran, baina hona: egileak ez du euskalduna santu gisa erretratua paratua, eta hasteko ez da gutxi. Alegia, gure on ustezko moldeak aspaldian hausten hasi ziren ere, eta Iparraldetik hori berrestea etorrita ez dago batere gaizki. Demagun, eleberria Iparraldearen erretratu eta argazki lausoa dela.
Ramuntxori berriz, pare bat hitz: atxiki eta eutsi hasitako eleberriaren bide berrian!
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria