kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Elektrika / Xabier Montoia / Susa, 2004

Gaitza Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2005-02-04

Xabier Montoiaren eleberri honek gogora ekarri dit Zenturoiak izeneko beste bat, biak Aljeriako gerra garaian kokaturik baitaude eta bietan pertsonaia nagusia euskalduna baita. Filma egin zutenean, euskaldunarena Anthony Quinnek zuen, eta tarteka azaltzen ziren Euskal Herria izan nahi zuen zerbaiten irudi eta paisaiak, tamalez, noski, hango Euskal Herriak antz gehiago baitzuen Valle Inclanen Euskal Herriarena, guk ezagutzen dugunarena baino. Dena dela, esan behar da Xabier Montoiaren eleberri hau askoz dotoreago eta txukunago idatzirik dagoela, hura baino (ez dut idazlearen izena gogoan); izan ere, testu moduan oso erakargarria egin baitu Montoiak, eta horrek mesede egiten dio eleberriari.

Honetan ere pertsonaia jean Etxegoien da, Iparraldeko euskalduna, euskaldun frantsesa, aljeriar matxinatuen aurka dabilena, paratxutista eta legionarioekin batera. Soldadu da, eta bere zereginean izugarriak ikusiko ditu, frantsesek tortura erabiltzen baitute, elektrika, argentinarrek ‘picana’ izendatua alegia. Alde horretan ez du Montoiak ezer berririk ekartzen. Pontecorboren “Aljeriako Borroka” ikusi duenak ezagutzen ditu, edo ezagutu beharko lituzke, zer nolako joera zuten frantsesek, nola hartzen zituzten presoak. Ez, tortura eta hilketak, sarraskiak hobeto esanda, gordinean deskribatzen ditu, eta irakurleak bere haragian senti dezake egoeraren gogortasuna.

Montoiaren eleberri honetan aipagarriena ez da gordinkeria hori, baizik eta pertsonaiaren aldaketa bat-batekoa, jakiten duenean zein izan zuen aita: bera ere torturatzaile bihurtzen baita. Bukaera hori da, hain zuzen, eleberriari nolabaiteko zentzua ematen diona. Oso historia sinplea baita, bestela.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak