kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Kilkerren hotsak / Edorta Jimenez / Susa, 2003

Kilkerren hotsak Ines Buenetxea / Axular, 2004-07

Bere lehen olerki moduko hastapenak Omar Nabarro izenpean plazaratu zituenetik badira beste hainbat elebarri lan Edorta Jimenezek daramatzanak bere gain, gehientsuenak ere Euskal Herriak denboratan zehar bizi izandako pasarte historikoen testuinguru sozio-politikotan girotutakoak.

Honokoan ere, idazleak 36ko gudak eztanda egin zuenean Mundakako alkate errepublikarra zen Alejandro Mallonaren kasua aurkezten du, zeinak bere irizpide katolikoak aurrejarrita hainbat faxista babestuko zituen, eta gerora Espainia gorri, separatista eta ateoengatik salbatuko zituzten horiexek, “Santa Cruzada”koak zeritzoten horiexek berek fusilatuko baitzuten inongo erruki “kristaurik” gabe.

Fusilamendu honen nondik norakoak ardatzat hartuta, Uriartek, garaiko Zerbitzu Sekretuetan espioitza lanetan jardundakoak, tarteka gogoeta pertsonalak, tarteka egiazko gertaera eta kazetaritza munduko pertsonai ospetsuen agerpenen bitartez, Uriarterengana joko duen “bisitariaren” fusilamenduari buruzko jakinmina asetuko du; antza, Mallona salatu zuen faxista eskergaizto baten ondorengo izango da bisitaria.

Izan ere, horrela idazten baitu Edorta Jimenezek historia, bizi izan ez genuenok han egondakoek helerazten diguten hitz eta iritziekin; egungo egoeraren zergaitizko hitz eta iritzi historiko, sozial eta politiko horiexekin, alegia.

Bestalde, jada 70 urte badira garai haietatik aldentzen gaituztenak, ez dirudi gauzak asko aldatu direnik; ez bakarrik Euskal Herrian daukagunagatik, baita mundu osoan zehar “erlijioaren” izenean burutzen diharduten sarraskiei erreparatuz gero kilkerren hots berak entzuten baitira.

Jorratutako gaiari dagokionez, Euskal Herriko historiari buruz jakinmina duenak gustura irakurriko du eleberria; ordea idazkerari buruz nik goraipatuko nukeena da egileak historiari buruzko liburuei darien astuntasuna irakurketa atsegin batean bilakatzeko erakutsi duen trebetasuna, batetik fikziozko osagaiak direla, bestetik erantsi izan dion iradokizunezko kutsuaren bitartez eta azkenik solasaldi moduan maisutasunez garatu duen idazlanarekin.

Bukatzeko aipatuko nuke, euskaldunon historia hurbilaren pasarte esanguratsuenetako batean oinarritutakoa den heinean, gaurko errealitatea ezin hobeto azaltzen duen lan honetan euskaldun askok eta askok bere etxekoen historiaren irakurketarekin topo egingo duela.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak