susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bikoteak | Denbora Wilkon galdu zenekoa »

Lotsaizuna / J.M. Coetzee (Oskar Arana) / Elkar, 2004

Disgrace Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-12-10

Lotsaizuna, ingelesez disgrace; gazteleraz, desgracia. J. M. Coetzee, Nobel Saridunaren eleberri konplikatuena da, bai teknika eta estilo aldetik. Beraz, itzultzaileak badu zoriontsu izateko arrazoia; itzulpen kuriosoa eta txukuna atera baitzaio (barka, itzulpenak ez dira ateratzen, egin egiten dira nekez eta afanez, ordu asko sartuz), esan nahi dut itzulpen ona iruditu zaidala eta hori eskertzekoa da, jakinik testua bera ez dela erraza. Areago esango nuke, Coetzeeren testurik zailenetakoa delakoan nago. Literatur adituek eta idazleek badute, gainera, zer ikasia bertan: denboraren erabilera aparta baita eta miresgarria, izan ere eleberri honetan orain denbora baino ez baita ageri. Orain denbora, ongi erabilia, noski. Pasarte guztiak lortzen ditu eta pertsonaiei halako bizitasuna ematen die, eta badirudi koadro batean sartuta daudela, handik atera nahi ez duten koadro batean. Denboraldi horren erabilerak erritmo propioa eta berezia ematen dio testuari: ez arina, ezta motela ere, orainari dagokiona, pertsonaien orainari (haien subjetibitateari dagokiena) dagokiona, lasaia eta zabaltzen dena, gauzak era naturalean zabaltzen eta garatzen diren bezala, zaratarik gabe, oihurik gabe, berez bezala. Prosa ere, esan beharra dago, zehatza da eta doia, hitz bakoitza bere tokian dago, okertzeek, alde egiteke, bere horretan esaten.

52 urteko gizon bat, unibertsitateko irakaslea, sexu-arazo baten ondorioz lana galdu eta alaba bizi den etxaldera joaten da, lasaitasun bila. Jakina lasaitasun hori ez dago inon.

Liburu ederra da ikasteko, eta gogoeta egiteko. Ez da egokia denbora pasarako nahi dutenentzat. Okertu egingo lirateke, eta nahastu eta galdu testuan.