kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Eta handik gutxira gaur / Eider Rodriguez / Susa, 2004

Geure besteren baitan bizitzea Mikel Asurmendi / Irunero, 2004-07

Uda galdan dago, eta gure herriko giroa galdan ere bai. Gure eguneroko “errealitatea”k ito egiten gaitu eta literaturara egin nahi dugu jauzi, errealitatea eskainiko digun fikzio baten xerka.

Eguneroko hizkuntzak eta jardunak ele ondoezen astuna itsatsi digu gure gainean, eta hitz —haize— fresko eta berrituen bila murgildu gara hitzen errepublikan. Handik gutxira “Eta handik gutxira gaur” liburua eskuratu dugu.

Hitzaurrean, J.S. idazleak —ipuinen batean— “liburu honen egilea mamua bihurtua agertzen zaigula” gaztigatu digu. Horra, gure espirituekin —mamuak ote?— topo egiteko parada antzeman dugu hitzaurretik beretik.

Eta hara, handik gutxira azaltzen hasi zaizkigu mamuak. Literaturaren Errepublikan barrena goazenez gero fikziozko mamuak dira. Zer hobeto ondo antolaturiko fikziozko eszenak geure errealitatea islatu aldera, ezta?

Eta, hara! Ipuinek erbestea —geure besteren baitan bizitzea, ulertu adiskidea!—, politikaren itolarria —politika geure baitan lehertua delarik, ulertu adiskide!—, sexuaren desio interesatua —sexua politikaren ifrentzuan doala, ulertu adiskidea—, eta beste hamaika eszenatokitara eramanen gaituzte. Bizitzaren tentsioa legez, tentsioa gailenduz edo aldatuz doa ipuinez ipuin, fikziozkoak izanagatik gure errealitatearen isla paregabeak.

Eszenatoki horietako pertsonaiak zu edo ni izan gaitezke, haien espirituek eta zureek zeure imajinarioan bat egin dezakete, irakurle adiskidea. Eszena toki horretan zure buruarekin topo egin baitezakezu: pertsonaien kontraesanetan, haien hutsuneetan… Gure imajinarioak rol garrantzia du berauen interpretazioan. Izanik ere, literatur errepublikaren hitzek imajinatzeko askatasun hori eskaintzen baitugu.

Horra, ipuin sorta honek haize freskoa ekarri du euskal errepublikaren eremura. Fikzioaren bidez geure erbestean hausnartzeko: “Geure besteren baitan bizitzea”, gisa ulertu adiskidea!

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak