kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Batak ez du bestea kentzen / Gerardo Markuleta / Alberdania, 2003

Neurria Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-04-02

Bada sentimenduetatik eta sentimenduez egiten den poesia, baina poesia dena ez da sentimenduez ari ez sentimenduetatik ez sentimenduekin; bada sentimenduen aurka, matxinoen antzera, altxatzen den poesia, baina oso gutxitan lortzen du sentimendua baztertzea, hitzak, izan ere, berarekin baitarama bere sentimendu puska, urteetan pilatu den sentimendu puska, goroldioa zuhaitzetan bezala. Bestela, pentsatu behar genuke hitzak objektiboak direla, neutroak direla eta ez, gizakiaren lorpen guztiak bezala, gizakiaren araberako eta neurrikoak. Gerardo Markuletak ihes egin nahi du liburu honetan sentimentaltasunetik, edo sentimentalkeriatik, berdin da, eta lortzen du, liburua, hasieratik bukaeraraino, ongi neurtuta baitago, hitzen arrastoa zehaztuta eta bideratuta, ez daitezen beraiek gal eta galbidean jar idazlea. Baina ez da sentimendua desagertzen, ez ezkutatzen ere, hor dago, hitzen artean, bere burua noiz erakutsiko, bizitzari noiz helduko.

Bada, bestalde, poemotan, oso estimagarria den bertutea, neurria. Aristotelesek berak goraipatzen zuen bertute hori, poesiaren oinarritzat joz. Ordudanik neurria izan da poemaren neurgailu, klasikoen esanetan.Neurria, ez gehiegikeria ez gutxiegikeria ere. Neurria, bai irudian (esango nuke liburu honetan metafora asko ez dagoela, behar dituenak soilik), bai hitzetan (hitz-jokoak dituen arren, ez dago gehiegikeriarik horretan), bai esanahietan (harrigarria egiten dira poema batzuk duten sinpletasunagatik; gertuago aforismoaren edo erran zaharraren itxuratik), poemetan (guztira hirurogeita hamasei, hiru ataletan banaturik).

Hitzak eta ez-hitzak neurrikoak dira liburuan. Isiluneak ere bai. Ez dago hitz edergarririk, guardasol laranja kolorekoak bailiran; alderantziz, hitzak ere xumeak dira, baina adierazgarriak. Batak ez du bestea kentzen, adierazpideak infinituak baitira, esateko moduak ere bai, hitzak berdin, irudimena izanez gero, edo lan egiteko grina, poetarena egunero berritzen den ofizioa baita. Geldi egonik alferrik galtzen da.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak