kritiken hemeroteka

8.500 kritika

« | »

Poeta New Yorken / Federico García Lorca (Juan Luis Zabala) / Erein, 2003

New York Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-03-12

Badu New York hiriak bere xarma, bere berezkotasuna, zalantzarik gabe, idazleak harrapatu egiten baitu, armiarma amaraunak euliak bezala, eta gero, harrapaketaren liluraz, ezin beren onera etorri, eta amesten hasten dira hiriarekin, eta, harrez gero bat gehiago dira, fantasmen artean, hiriak kalean suelto samar utzi dituen fantasma urbano piloaren artean. Federico, gogoan dut, Pepe Hierro, gogoan dut, eta beste asko, gogoan ditudan arren, hona ezin ekarri, zerrenda luzea baita eta bizitza laburra, eta denetarako astia badugu ere, hala zioen behintzat Senekak, hobe gauza probetxugarrietan xahutu, gastatu edo hil, alegia denbora iraunkorra eta irainkorra.

García Lorcaren hau, Poeta New Yorken, Espainiako poesiak, bere hizkuntza guztietan, eman duen ekarpenik handienetakoa da, eta, egia esan, hizkuntza gehienetara itzulita egoteak, areagotu egin du haren balioa eta handiagotu haren xarma, armiarma amaraunak euliak bezala, harrapatzen baititu irakurleak, eta gero hauek, harrapaketaren liluraz, ez dute soraiotasun horretatik atera eta gortasun hori utzi nahi izaten, lilura iragangaitza baita poesiarena, maitasunarena bezalaxe, eta non galduko den ez jakinda, bultzatzen baitu mendean hartutakoa orduak eta egunak zorionean (balizko zorionean) igarotzera.

Juan Luiz Zabalak itzulpen dezentekoa egin du, kontuan hartuta, ez dela batere erraza halako itzulpen bat eta, besterik uste duenak, har dezala, esaterako, “Harlemgo erregea” eta saia dadila txuria beltzean ipintzen, amak erakutsi zion hizkuntzan. Gaztelaniaz ere, lanak ematen ditu ulertzeak, hizkuntzaren edertasunagatik ez ezik, testuari darion irudi mordoagatik ere bai, surrealistak baitira.

Dena dela, halako lana hartuta, Juan Luis Zabalaz ari naiz, uste dut ez zatekeela gaizki egongo sarrera moduko hitzaldiren bat, poeta eta obra, bakoitza berean kokatzeko. Lagungarri litzateke halako ahalegina, poesia honetara lehendabiziko aldiz hurbiltzen denarentzat bederen.

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak