kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Poeta New Yorken / Federico García Lorca (Juan Luis Zabala) / Erein, 2003

New York Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-03-12

Badu New York hiriak bere xarma, bere berezkotasuna, zalantzarik gabe, idazleak harrapatu egiten baitu, armiarma amaraunak euliak bezala, eta gero, harrapaketaren liluraz, ezin beren onera etorri, eta amesten hasten dira hiriarekin, eta, harrez gero bat gehiago dira, fantasmen artean, hiriak kalean suelto samar utzi dituen fantasma urbano piloaren artean. Federico, gogoan dut, Pepe Hierro, gogoan dut, eta beste asko, gogoan ditudan arren, hona ezin ekarri, zerrenda luzea baita eta bizitza laburra, eta denetarako astia badugu ere, hala zioen behintzat Senekak, hobe gauza probetxugarrietan xahutu, gastatu edo hil, alegia denbora iraunkorra eta irainkorra.

García Lorcaren hau, Poeta New Yorken, Espainiako poesiak, bere hizkuntza guztietan, eman duen ekarpenik handienetakoa da, eta, egia esan, hizkuntza gehienetara itzulita egoteak, areagotu egin du haren balioa eta handiagotu haren xarma, armiarma amaraunak euliak bezala, harrapatzen baititu irakurleak, eta gero hauek, harrapaketaren liluraz, ez dute soraiotasun horretatik atera eta gortasun hori utzi nahi izaten, lilura iragangaitza baita poesiarena, maitasunarena bezalaxe, eta non galduko den ez jakinda, bultzatzen baitu mendean hartutakoa orduak eta egunak zorionean (balizko zorionean) igarotzera.

Juan Luiz Zabalak itzulpen dezentekoa egin du, kontuan hartuta, ez dela batere erraza halako itzulpen bat eta, besterik uste duenak, har dezala, esaterako, “Harlemgo erregea” eta saia dadila txuria beltzean ipintzen, amak erakutsi zion hizkuntzan. Gaztelaniaz ere, lanak ematen ditu ulertzeak, hizkuntzaren edertasunagatik ez ezik, testuari darion irudi mordoagatik ere bai, surrealistak baitira.

Dena dela, halako lana hartuta, Juan Luis Zabalaz ari naiz, uste dut ez zatekeela gaizki egongo sarrera moduko hitzaldiren bat, poeta eta obra, bakoitza berean kokatzeko. Lagungarri litzateke halako ahalegina, poesia honetara lehendabiziko aldiz hurbiltzen denarentzat bederen.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak