« Nostalgiaz haraindi | Malenkoniaren osteko goranzkoa »
Poeta New Yorken / Federico García Lorca (Juan Luis Zabala) / Erein, 2003
New York Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-03-12
Badu New York hiriak bere xarma, bere berezkotasuna, zalantzarik gabe, idazleak harrapatu egiten baitu, armiarma amaraunak euliak bezala, eta gero, harrapaketaren liluraz, ezin beren onera etorri, eta amesten hasten dira hiriarekin, eta, harrez gero bat gehiago dira, fantasmen artean, hiriak kalean suelto samar utzi dituen fantasma urbano piloaren artean. Federico, gogoan dut, Pepe Hierro, gogoan dut, eta beste asko, gogoan ditudan arren, hona ezin ekarri, zerrenda luzea baita eta bizitza laburra, eta denetarako astia badugu ere, hala zioen behintzat Senekak, hobe gauza probetxugarrietan xahutu, gastatu edo hil, alegia denbora iraunkorra eta irainkorra.
García Lorcaren hau, Poeta New Yorken, Espainiako poesiak, bere hizkuntza guztietan, eman duen ekarpenik handienetakoa da, eta, egia esan, hizkuntza gehienetara itzulita egoteak, areagotu egin du haren balioa eta handiagotu haren xarma, armiarma amaraunak euliak bezala, harrapatzen baititu irakurleak, eta gero hauek, harrapaketaren liluraz, ez dute soraiotasun horretatik atera eta gortasun hori utzi nahi izaten, lilura iragangaitza baita poesiarena, maitasunarena bezalaxe, eta non galduko den ez jakinda, bultzatzen baitu mendean hartutakoa orduak eta egunak zorionean (balizko zorionean) igarotzera.
Juan Luiz Zabalak itzulpen dezentekoa egin du, kontuan hartuta, ez dela batere erraza halako itzulpen bat eta, besterik uste duenak, har dezala, esaterako, “Harlemgo erregea” eta saia dadila txuria beltzean ipintzen, amak erakutsi zion hizkuntzan. Gaztelaniaz ere, lanak ematen ditu ulertzeak, hizkuntzaren edertasunagatik ez ezik, testuari darion irudi mordoagatik ere bai, surrealistak baitira.
Dena dela, halako lana hartuta, Juan Luis Zabalaz ari naiz, uste dut ez zatekeela gaizki egongo sarrera moduko hitzaldiren bat, poeta eta obra, bakoitza berean kokatzeko. Lagungarri litzateke halako ahalegina, poesia honetara lehendabiziko aldiz hurbiltzen denarentzat bederen.
Baden verboten
Iker Aranberri
Asier Urkiza
Diesel
Bertol Arrieta
Nagore Fernandez
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Jon Jimenez
Basokoa
Izaskun Gracia Quintana
Joxe Aldasoro
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres