« Mamua galdekatzeaz | Askotariko gogoetak »
Ihes baten lausoa / Hasier Larretxea / Balea Zuria, 2021
Etxera itzultzea Jose Luis Padron / Bilbao, 2021-12
Abendua aurrera, askorentzat etxera itzultzeko datak izaten dira hauek. Gabonak hurbil, itzulera bat ematen da egunak eta gauak ospatzeko aitaren eta amaren ondoan. Bueltako bidaia da sorterrira. Etxera eta norbere baitako iraganera.
Hasier Larretxeak aspaldi utzi zuen sorterria. Abendu honetan hamabost urte betetzen dira Madrilen bizi dela. Oraindik ez, baina haren bizitzaren herena hemendik urte batzuetara. Hortaz, bai euskaraz eta baita gaztelaniaz ere idazten duen heinean, oso berezia izan da beretzat, ilusio berezi bat eragin dio orain aurkeztu duen euskarazko poema bilduma berria idatzi eta argitaratu izanak: Ihes baten lausoa (Balea Zuria, 2021). Liburu hau etxera itzultzeko aitzakia ederra bilakatu zaio. Horri buruz mintzo da, gainera, besteak beste. Badu, hein batean, espiritu ziklikoa. Bideak hestekoa. Joan-etorriko bidea egitearena.
Nahiz eta osotasun baten parte diren atalak izan, liburuak hiru atal nagusi ditu, bakoitzak identitate poetiko propioarekin.
Ihes baten lausoa liburuan pertsona eta sortzaile batek jatorri eta sorterriari buruzko begirada eta sentimenduen prozesu baten eraldaketa nabarmendu daiteke. Batik bat lehen ataleko poemak dira horiek. Atal iluna da, poemek badute belaunaldi eta genealogiaren zama ere bai, eta bide, ahots eta toki baten bilaketa baten testigantza dago.
Lehen atalaren iluntasunetik etorriak, bigarren atalean fintasun bat aurkitu dezakegu, nolabaiteko argitze bat. Bertsoak ez dira hain bortitzak. Poemak ez dira hain dentsoak. Izan daiteke gizaki bezala heldutasun baten seinale, esperientziaren ondorioa. Baretu eta baketu den ahotsarena izan daitezke poemok, nahiz eta minean, zaurietan.
Hortaz goazen hirugarren atalera, bertan presente dago familia albumeko argazkien bitartez ahanztura, memoria eta denboraren iragankortasunari buruzko gogoeta. Naturaren iruditeriaren eta bertatik edaten dudan sinbolismoa ere ageri da asfixiaren, absentziaren edo ihesaren metaforak eraikitze aldera. Neguaren edo elurraren inguruko erreferentziak ere badaude. Atalik zirkularrena da. Atalik argitsuena, zoriontasunari gorazarre egiteko asmoz.
Azkenean, Hasier Larretxea sorterrira itzuli da: poesiaren etxe horretara.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera