« Etorkizunaren malenkonia | Autorrealizazioa irakasgai »
Manttalingo alaba / Mikel Etxaburu / Pamiela, 2024
Oroimenaren beharrean Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2024-04-13
Aurten aurkezten duen bosgarren olerki-liburuarekin osatzen doa Mikel Etxabururen ibilbide poetikoa. Pamielak plazaratuta, Ernestina Champourcin XXIII. Poesia Saria erdietsi zuen iaz. Idazle bizkaitarrak hirutan (“Saturrarango Larrosak”, “Geruzak” eta “Basa”) banatu arren, poema-sortari batasuna ematen dio hari nagusi batek: gerra zibilean eta ondorengo urteetan erailketa, espetxe- edo heriotza-zigorrak jasan zituzten hainbat emakumeren bizitzak ahanzturan ez lagatzea, hain zuzen, belaunaldi hartako lekukoak desagertzen ari direnean.
Pairatu zuten bidegabekeria salatu eta aintzatespena aitortzen die emakume haiei eta gure historiaren kapitulu gogoangarri bilakatzen dira poema hauetan, Etxaburuk haien sufrimendua eta duintasuna helarazten dituelarik. Alde batetik, gerraren gaineko hiztegia aukeratu du krudelkeria adierazteko: setioak, tiroak, goarnizioa, lubakiak, etsaiak. Horrekin batera, izen propioek aipamen lazgarriak dakartzate gogora, esaterako, Maravillas Lambertorenak. Liburuaren azken atalean, bereziki, tonu iluna gailentzen da.
Beste aldetik, garai hartako minari erantsi zitzaion isiltasun izugarria iradokitzen da, biktimen senideak egiaren ez ezik gorpuen zain ere egon baitziren urteetan zehar, demokrazia garaian hildakoen memoria eta aztarnak berreskuratu dituzten arte, jada gertatutakoaz hitz egiteko beldurra aienatu denean. Poemetan hori antzematen dugu bizitza —gorputza— eta heriotzaren —gorpuak, hilotzak— arteko kontrajarpenean.
Nahiz eta irudi batzuen errepikapenak —ametsak, otoitz egitea, itsasoa— irakurleari nekagarri begitandu ahal zaizkion, gerra zibileko emakumeen aldeko ereserki honek hunkidura eragiten du Etxaburuk mirespenetik ondu baititu olerkiak, berriro ahaztuak izango ez direlakoan.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña