kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Indarkeriaz / Hannah Arendt (Itziar Diez de Ultzurrun Sagalà) / Katakrak, 2021

Indarkeria berriak deszifratzen Ibai Atutxa Ordeñana / Argia, 2021-08-01

Ez gehiegitan, baina batzuetan gertatzen da. Pentsalari handiek errealitatea begien aurrean eraldatzen sumatu eta galdera berriak bilatzeari ekiten diote. Gogoetatze kritikorik zorrotzena, gertatu ahala, zuzenean ikustea bezalakoa izaten da. Horregatik, normalean, irakurlea astintzen duten irakurketak izaten dira. Horixe da, hain justu, Hannah Arendten Indarkeriaz liburua, Katakrakek argitaratu duena.

Etorkizun ezaren sentsazioak hauspotuta, gazteen indarkeriazko ekintzez dihardu Arendtek 1970ean. Herriaren arabera forma bereizgarriak hartzen zituen. Alta, gertaera global baten lekuko gisa dakartza testura —eta gutxitan laudatzeko—, beste askoren artean, Pantera Beltzen ekintzak eta 68ko Maiatza.

Hor hasten da Arendt filosofikoki pentsatzen. Esango digu: ez da berdina, besteak beste, “boterea” eta “indarkeria”. Bakoitzaren definizioetan saiatu ondoren dio, zehazkiago, boterea eta indarkeria kontrako kontzeptuak direla. Hau da, herri-boterea erabatekoa denean ez dago indarkeriarik, eta indarkeria erabatekoak herri-botere falta dakar. Pentsatzeko metxa bezalakoa iruditu zait.

Marx eta Fanonekin tentsio eraikitzailean antolatzen du proposamena. Agian, interesgarriena da, ezer baino lehen, bi horiez egindako irakurketa errazegiak baztertzen dituela. Iruditu zait, badugula zer ikasi, eta gurean ere eredu gisa hartu genezakeela biak ala biak zehatzago irakurtzeko jarrera kritikoa.

Arendtek 65 urterekin argitaratu zuen liburua. Bizitza osoa zeraman jada, besteak beste, indarkeriaz pentsatzen. Hamarkada bat lehenagokoak ziren adibidez, Eichmann in Jerusalem ezaguna osatuko zuten testuak. Eichmanni buruzkoak Bigarren Mundu Gerrara arte perfekzionatutako indarkeria burokratizatuaz baziharduen, liburu honek jarduten du Gerra Hotzaren baldintza material berriei erantzuten zion indarkeriaz.

Lehenengo indarkeria hura ez zen desagertu. Are, bigarrenari ireki zion bidea. Iruditzen zait gaur egungo indarkeriek geruzak gehitu dizkiotela aurrekoei. Batzuk ulertu gabe ezin deszifratu besteak.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak