kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Poesia kaiera / June Jordan (Ane Garcia Lopez) / Susa, 2020

Oraintsuko poesia, biharko poesia Aiora Sampedro / Berria, 2020-05-31

Susa argitaletxeko Munduko Poesia Kaierak bildumaren barruan argitaratu den liburu honen bitartez ezagutu dut nik June Jordan idazle amerikarra.

COVID-19aren krisiak kulturgileei bereziki eragin diela protesta egiteko, bi greba egun hartu zituzten kulturako langileek apirilean, industria editoriala gelditu egin da bi hilabetez, baina etxerako bidalketekin hasi dira berriki. Eta hala, aurkezpenik gabe bada ere, Susak dagoeneko (bakarra ez bada ere) argitaratu ditu pare bat ale berri: Munduko Poesia Kaieren atalaren barnean, Beñat Sarasolak gidatutako bi egileren lanak euskaratu dituzte Miren Agur Meabek eta Ane Garciak, Forugh Farrokhzad irandarraren eta June Jordan estatubatuarraren poema bildumak, hurrenez hurren. Aipagai den liburuari dagokionez, Sarasola bildumaren zuzendariak hitzaurrea egin dio, poetaren bizitza azalduz, ohi bezala, apunte pertinenteak eginez pieza literarioak ulertzen laguntzeko.

Egiazki, June Jordanen bizitzak bere lan literarioa gurutzatzen du; barrenetik idatzitako poesia da, generoari, sexualitateari, arrazari edota klaseari erreferentzia egiten diona. Beraz, ahots-poetikoak lehen pertsonan hitz egiten du askotan, bai singularra, bai plurala erabiliz. Horrela, Jordanen poesiak matiz soziala hartzen du. Bestalde, hirugarren pertsona ere erabilia da, zenbait poema narratiboago emateko, gertuko gertakari dituenak deskribatzen jardun ohi duenean. Horrela, Jordan partaide den talde zapaldu baten zentzua gailenduz doa irakurketan, kontrajartzen zaion Beste bat eratuz, orokorrena, gizon zuriak ordezkatzen duena. Batek ezin du saihestu Adornok basakeriaren aurrean agertzen duen inpotentzia ikustea Jordanen lerroetan. “Bizitzaren halako defentsa berariazkoa eginez ezen ez baitago oraindik inor aldarrikatuko duenik babesgune hau munduko beste edozein baino gutxiago denik”, dio Jordanek Hegoafrikako emakumeez aritzean.

Duela egun batzuk egunkari honek zekarren Kulturaren Euskal Behatokiaren berrian irakur zitekeen aurreikusten dela euskal kultur eragileek %40 murriztuko dituztela euren diru-sarrerak. Panorama horren aurrean, estrategia berriak saiatzen hasi dira editorialak eta liburu dendak (abian dira bazkide kanpainak, etab.). Ezin ukatu arraroa suertatzen dela lanak aurrejuzgurik gabe eskuratzea, informazio gehiagorik gabe… June Jordanek Poema bat Hego-Afrikako emakumeei olerki bat eskaintzen dien moduan, bihoazkie lerro hauek konfinamendu garaian ere liburuak etxeotara heltzeko aurrez aurre lanean aritu diren editore eta liburuzainei; haiek gabe literaturarik ez da, eztabaidarik ez da; Euskal Herritik kanpo bizi garenontzat euskal argitaletxeak, liburu dendak eta haien ekitaldiak dira euskarazko sorkuntza kulturalerako leiho sarri bakarra, editorialak eta liburu dendak dira euskarazko kulturarekiko geratzen zaigun azken katebegi humanoa.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak