« Goldsmithen ikaslea | Hiltzeko kantak, bizitzeko »
Poesia kaiera / Louis Aragon (Itziar Diez de Ultzurrun Sagala) / Susa, 2019
Abangoardiako poeta Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-11-09
Munduko Poesia Kaierak izeneko bildumaren barruan agertu berria da Louis Aragon (1897-1982) poeta frantziarrari eskainitakoa, Itziar Diez de Ultzurrun Sagalaren itzulpenean. Bilduma horretako beste liburuetan bezala, idazlearen ibilbide poetiko osoaren ikuspegi zabala eskaintzen da haren poemarik garrantzitsuenen bertsioen bidez eta Beñat Sarasolaren hitzaurre labur eta zehatzaren laguntzaz. Louis Aragonen poesia-bilakaeran bere ibilbide pertsonalaren isla ere aurkitu dezakegu. Topikoei jarraituta surrealismoaren ordezkaritzat har dezakegu eta azaleko kontu horretan geratu, baina poemak irakurtzerakoan konturatuko gara idazlea abangoardiako poesian kokaturiko mugimenduen barruan ibiltzen bazen ere, berezitasunak bazituela. Dadaismotik abiatuta idazleak abangoardiek inposatzen zituzten mugetatik atera nahi izan zuen. Izan ere, abangoardiek, bakoitzak bere erara, beti aldarrikatu nahi izan dute egilearen askatasuna. Ematen du horixe dela beraien ezaugarririk nagusienetakoa. Baina askatasuna aldarrikapena bihurtuta, abangoardia bakoitzak askea izateko modu bakarra ulertzen zuen. Ismo ugarien artea idazle bakoitzak bere ismoa hautatu behar zuen, edo bestela berea asmatu, kontrakarrean aritzeko ere. Testuinguru horretan mugitzen zen Aragon, baina berak abangoardien mugak gainditu zituen. Mugimendu hauen logikari jarraituz gero arte lanaren bilakaeraren azken muga autosuntsiketa da, Umberto Ecok Opera aperta-n azaltzen zuen ildotik. Aragonek artearen autosuntsiketa horretatik aldentzea lortu zuen, askotan arte mota horren ezaugarria izan ohi den deshumanizazioa baztertu eta poesia ber-humanizatzeari ekin ziolarik. Bere pentsamendu politikoak eta XX. mendean ezagutu zituen gora-behera historikoek (biak ala biak elkarri zeharo lotuak) bere partea izango zuten jarrera honetan. Itzultzaile lanaz ere hitz egin behar da derrigorrez. Louis Aragonen poema askok oso egitura erritmiko markatua dute eta Itziar Diez de Ultzurrun soinuaren aldetik dituzten ezaugarri horiek gordetzen saiatu da itzulpenean; saiatu eta lortu ere bai, haren bertsioan Aragonen ideien itzulpena ez ezik poemen formarena ere egitea lortu baitu.
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo
Zakur zaunkak
Iñaki Irazu
Hasier Rekondo
Bufalo guztiak
Juanra Madariaga
Paloma Rodriguez-Miñambres
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
Jon Jimenez
Zirriborroak eta gero
Askoren artean
Asier Urkiza
Zirriborroak eta gero
Askoren artean
Amaia Alvarez Uria