« Ipuinen magia | Poesia zertan den »
Azalaren kodea / Miren Agur Meabe / Susa, 2000
Sabela eta adimena Aingeru Epaltza / Nabarra, 2003-03
Badira narrazio liburuak, beren borobiltasunean, nobela bat bezala irakur daitezkeenak. Badira, aldi berean, beren baitan istorio kontalariaren ahotsa daramaten poemak, beren laburrean ere, narrazio bat adina ñabarduraz eta zoko-mokoz hornituak. Horrexegatik, letra estuz beteriko orrialdeen gainean eraikitako eleberri luzeetan baino mundu gehiago aurki dezake zorte oneko liburu arakatzaileak poema sorta batzuetako testu urrian. Gisa horretako sentipena jabetzen da irakurleaz “Azalaren kodea”, Miren Agur Meabe lekeitiarrak orain arte plazaratu duen poesia liburu bakarra, esku artean erabilita.
Poesiaren goldeak alor maiztuak ditu amodioa eta desamodioa. Maitemintzearen garrak bere baitan preso hartzen gaituen unea eta maitasunaren iraungipenak bihotz-azaletan uzten digun urradura. Bien bitarteko denbora, aldiz, narratiba mota guztien lehengai maiteenetarikoa dugu milurteko hasiera eszeptiko honetan. Zorionez, Meabek ez daki erregelez. Hartara, emakume baten eta gizonezko baten arteko harremanek izan ditzaketen alderdi guztien kronikari eta arakatzaile bilakatzen ditu bere poemak: desioa, grina, sexua —euskaraz argitaratu diren olerki erotiko ederrenetarikoak idatzi ditu lekeitiarrak—, absentziak, atzeraminak, baina baita etorkizunak sorrarazten duen beldurra, amatasunaren (eta aitatasunaren) neke eta lilurak, elkarbizitzaren ajeak, bikotekideen arteko isiltasun hilgarriak, izan ez zenaren nostalgia, gaitz horiei guztiei —guztiengatik ere— aurrera egin nahiak jartzen dizkien sendabide egiazko eta alegiazkoak ere (afari bat jatetxe polit batean, noizean behin, / eta goizero-goizero/ pentsamendu alairen bat egun on esatean).
Horretaz guztiaz, bistan dena, modu aunitzetan idatz daiteke. Meabek autoerrukiarendako lekurik uzten ez duen doinu eskergarrian egiten du, hizkera sendo, koloretsu eta, zenbaitetan, hordigarrian, iruditeria zabal bezain iradokorraren harrobitik ale hautak ekarriz: itsasokoak eta lehorrekoak, hegaztiak eta landareak, egunerokotasun arruntekoak eta bizitzan behingoak.
Harribitxi arraroa da Meaberen liburua. Duela zenbait urte, ezinegona eta haserrea piztu zuen euskal literaturaren so egile batek euskal olerkigintzari “emea” iritzi zionean, hots, ahula, indarrik gabea. Eme batek sabela eta adimena elkartzen diren tokitik poesia egiten duenean zer-nolako indarra ager dezakeen jakiteko, irakurri beharra dago “Azalaren kodea”.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera