kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Zero K / Don DeLillo (Aritz Gorrotxategi) / Meettok, 2016

Heriotzari ihesi Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-07-30

Ia batera agertu dira euskaraz eta gazteleraz Don DeLillo idazle amerikarraren azken eleberriaren itzulpenak. Euskal bertsioan “Zero K” izenburuarekin argitaratu da eta idazle amerikarraren hitzak euskarara itzultzeko arduraduna Aritz Gorrotxategi dugu. “Zero K” izenburuko nobela honek oso berezitasun markatuak ditu. Generoari dagokionez, nolabait zientzia fikzioa gogora ekartzen duten oinarri batzuk aurkezten ditu. Baina jakina, zientzia fikzioan aurkitu ditzakegun klasikoengan gertatzen den bezala, idazlearen ardura nagusia ez da abentura. Idazlearen ardura nagusia gizakia bera da, hau erasotzen duten mamuengan zentratuta. Argumentuaren erdigunean Jeff Lockhart izeneko pertsonaia dugu. Honek lehenengo pertsonan kontatzen du nola Asia erdialdean dauden instalazio sekretu batzuetara egiten duen bidaia aitarekiko topatzeko. Instalazio horietan aurrerapen teknologikoak erabilita, pertsona batzuek heriotzari egin nahi diote aurre. Instalazio horietan dauden pertsonentzat heriotza dagoeneko ez da ezinbesteko gertakaria, teknologia lagun nolabait saihestu daitekeen gertakaria baizik. Nobelaren lehenengo partean Jeff ikusiko dugu instalazioetan zehar ibiltzen, bere aitarekin hitz egiten, instalazio horiek errepresentatzen dutenari buruz hausnarrean. Zientzia fikzioaren neurriko hasiera du, beraz, kontakizunak. Baina kezka nagusia gizakia izanik, heriotzaren aurkako borroka horrek benetan zer inplikatzen duen ere agertuko zaigu. Alde batetik, garrantzitsuena ez bada ere, osagai sozial bat topatzen dugu, heriotza saihestu dezaketen bakarrak aberatsak izango baitira, beste gizaki guztiek mundua nola desegiten zaien pairatzen duten bitartean. Baina kezkarik inportanteena metafisikoa dela esan daiteke. Borgesen ipuin gogoangarri batean (“El inmortal” zuen izenburua) aspaldian irakurri ahal izan zen bezala, gizakiak egiten dituenei benetan balio ematen diena gauza horiek egiteko denbora mugatu baten jabe izatea da. DeLilloren eleberrian antzeko arazoa planteatzen da eta, horretarako, eldarnioaren mugan dagoen testu baten bidez, gizakia hondamendiaren aurrez aurre jartzen jakin du.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak