« Idazlearen beste aldean | Borboikoen Nafarroa Beherea »
Iratzeen esporak / Igor Estankona / Susa, 2009
Ironiaren eskutik Javier Rojo / El Correo, 2010-01-16
Igor Estankonaren poema liburu honen izenburua, Iratzeen esporak, poetika oso bat definitzeko oinarrizko metaforatzat har liteke. Poesia hor zehar hegaz dabiltzan esporak bezalakoa da, haietatik landare bat noiz sortuko zain. Baina handik sortzen den landarea iratzea baino ez da, oharkabean bezala agertzen zaigun landarea. Ez dakit egilearen asmoa izenburuarekin hori adieraztea izan den, baina, nahita edo nahi gabe (kontuan hartu behar dugu batzuetan poetek konturatu gabe ere asma dezaketela irudi zirraragarri bat, horretarako irakurlea beharrezkoa bada ere), gaur poesiak duen lekua definitzeko irudi ezin hobea aurkitu duela iruditzen zait. Poesiak ez du aldarrikapen garrantzitsuak egiteko balio berezirik. Baina, hala ere, poesiak bizitza bera, gizaki arrunten ikuspegiaren neurriko bizitza, azaltzen du. Apal baina osorik.
Estankonaren liburua hiru zatitan banatuta agertzen da, eta banaketa horren atzean irakurleak egitura bat aurki dezakeela iruditzen zait. Hasierako poemen ardatz nagusia naturalezari buruzko erreferentziak osatzen dute. Baina Estankonaren poemetan agertzen zaigun naturaleza erromantizismotik urrun ikusten dugu. Naturaleza ez da gizakien sentimenduekin batera mugitzen, sentimendu horiek analogiaren bidez naturalezan bertan islatuta agertuko balira bezala. Osagai berri bat erantsi zaie naturalezari buruzko erreferentzia hauei: ironia. Beraz, testuinguru honetan ez da harrigarria izango lehenengo poemetan beleak eta saiak bezalako txorien erreferentzia ugari agertzea.
Bigarren saileko poemak lotzen dituen hari nagusia maitasuna da. Eta hemen ere ironia lagun azaltzen zaigu gaia. Maiteminduaren sentimenduak azaldu beharrean badirudi poema hauetan maitasuna zer den definitzen aritzen dela. Eta maitasuna ez da osotasuna, ez da betegintzarrea, erromantikoei gustatuko zitzaiekeen bezala. Maitasuna momentu bat da, sentsazio bat. Maitemintzea gertatzen denean, denbora ez da gelditzen, aurrera doa, eta denborarekin batera aldaketak gerta daitezke.
Ametsen eta irudimenaren mundua agertzen zaigu hirugarren atalaren ardatz moduan, ametsen eta irudimenaren mundu hau zentzu zabalean ulertu behar bada ere. Eta honetan ere ez da ironiarik falta, amestutakoa errealitatea bezain gordina denean.
Laburbilduta, Estankonak oso poema liburu interesgarria idatzi du, ironia existentzialean bizi den gizakiaren egoera islatzen jakin baitu.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera