kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Antzerkia / Esteban Urkiaga, Lauaxeta / Euskal Editoreen Elkartea, 1990

Poeta guztiak ez baitira antzerkigile Sinatu gabea / Argia, 1990-11-04

Lauaxetaren poesigintza ezagunago baldin bada irakurria baino, haren antzerkia ez da ezaguna, are gutxiago irakurria. Lauaxetaren antzerkigintza bi lanek osatzen dute, nahiz Jon Kortazarrek prestatu duen liburu honetan lau agertzen diren; bi itzulpenak baitira. Bere berea den lehendabizikoak “Asarre aldia” darama izena. Gai aldetik nola egituragatik nahikoa topikoa dirudi; horko alarguna alargun topikoa da, eta alargunari senarra zuenak zor zion dirua kobratzera datorrena aspaldiko burlazko komedietako topikoa ere bada. Azkenean, topikoak topikoari jarraiki hartzekoduna alargunaz da maitemintzen, eskena inozo eta naif kutsuko batean.

Bigarrenak “Epaiya” du izena. Fartsa moduan antolatuta, entretenimendu gisa onartu behar da, ez baitago epai horretan beste helbururik, ondo pasatzea eta emakumeen kondizioari buruz ironizatzea baino.

Interesgarriagoa iruditu zait bi itzulpenen arteko lehena, “Balbia” izenekoa, Maurice Maeterlinckek bere garaian idatzi zuena. Idazle belgiar, katoliko eta sinbolista honek eragin zuzena izan zuen Lauaxetaren poesigintzan, eta poesiaren historiari errespetu pittin bat zor baldin badiogu, mende honetako poetarik onenetakoa dela esan daiteke. Beti esan izan ohi da poetek hobeto erakusten dutela beren lana antzerkiaren bidez beste prosa klase baten bidez baino, eta idazle belgiarraren kasuan bere sinbolismoa eta heriotzarekiko gogoeta eta irudipenak argiro erakutsiak baldin badira, ezin dezakegu esan gauza bera Lauaxetari buruz, nahiz bien kasuak konparagarriak ez ziren. Lauaxetak bazuen, asmo didaktiko bat, antzerki-lanak idatzi zituenean. Eta are gehiago, liburu hau osatzen duen laugarren lana itzuli zuenean. “Iru gudari” izenekoa, Imanol Sotarena, aberriari eskaintzen zaion kantu bat baita, abertzalea izatea zer den euskal jendeari azaltzeko eginda, horrek dakartzan ondorio guztiekin.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak