« Azkonaren Koilara bete hitz | Metaforak »
Hitzak eta giltzak / Iñigo Aranbarri / Alberdania, 2001
Giltz egokia Igor Estankona / Deia, 2001-07-20
Horixe behar da, giltz egokia, edozein zerraila irekitzeko. Antton Olariagak azaleko irudian bikote bat marraztu du, eta batak ahoan daraman giltzarekin bestearen belarriko zerraila ireki nahi duela dirudi. Hizkun-tza bat ez da, noski, giltz eta ate kopuru jakin bat dituen hotela, baina idazkeraren eta berbakunearen arte zail eta infinitoak gutxienezko mugarri sendo batzuk behar ditu. Horri buruz gogoeta egitera animatzen gaitu Aranbarrik sano erraz irakurtzen den liburu honetan. Euskaldunon izakerak bi arrisku daramatza berarekin: norberak erabiltzen duen euskalkia gorena dela pentsatzearena bata, eta bestea, paradojikoki, euskara batua ere deabruaren antzera kontrolatzen dugula pentsatzearena. Liburu honek et, et et, esaten digu, apur batean lasaitu eta iritzi kritikoz azter ditzagun sortzen ari garen hainbat eta hainbat bizio. Ez da artez hitz egiteko manual moralinadun hoietako bat —hori euskararen malgutasuna ukatzea izango bailitzateke—, esaten dugun hitz bakoitzaren ostean eboluzio sozial konkretu bat, mundua ikusteko era bat eta oharkabean pasatzen zaizkigun beste hainbat gauza nahasten direla dioskun saiakera arina baino.
Etxeko lana bezalako kontzeptu neutro bat, kalte egiteko ezelango asmorik gabe etxekoandreen lana bihurtu zen egunkari gehienetan, BPGan izango lukeen garrantziaz hitz egiten zuen notiziak egunerokotasuna hartu zuenean. Bigarren aukeraren alde egin zuenak, seguruenik kalte egiteko ezelango asmorik gabe, aukerarik eta atzerakoiena egin zuen. Eta errurik ez izateak ez du kaltea desagertarazten, ezta erantzukizuna ere. Lexikoak bide okerra hartzen duenean arteztea zaila dela badakigunez, hasieratik hautu zuzena egiteak duen garrantziaz ohartu naiz liburua irakurtzean. Idazleak mikaztasun barik baina arduratuta idazten duela ukatzeak ere ez luke zentzurik, bestela txiste liburu bat aterako bailuke trenen azpikogonak, lehenengo landarea eta an-tzeko astakeriekin. Baina gure egitekoa, hain zuzen, hori da: horrelako gauzak irakurri edo entzuten ditugunean barre egin beharrean dagokionari gutxieneko errespetu bat eskatu. Eta ondoren, egunero apur bat hobeto, apur bat zuzenago hitz egiten ahaleginduz, ahaztu gabe hitz batzuk beste batzuen aurkakoak direla (gabatxo eta Lapurtar, berbarako) eta beste batzuek elkar aberasten dutela (barik eta gabe, adibidez).
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera