« Fusilatuen hotsak | Eroaren arrazoiaz »

Bederatzietatik bederatzietara / Leo Perutz (Anton Garikano) / Elkar / Alberdania, 2003

Hirian zehar Javier Rojo / El Correo, 2003-12-17

Leo Perutz 1882.ean Pragan jaiotako idazlea da, bere bizitzaren parte handi bat Austrian pasatu bazuen ere. Datu hau lagungarria zaigu idazlea bere testuinguruan jartzeko, Europako erdialdean eta mendearen lehenengo erdian kokatzen baita bere literatura, espresionismoa garatu zeneko inguruan, alegia. Eta nobela honek, euskal itzulpenean “Bederatzietatik bederatzietara” izenburua duenak, asko du espresionismotik. Bertan agertzen zaigu pertsonaia bat, Stanislaus Demba, hirian zehar ibiltzen. Lehenengo momentutik irakurlearen arreta erakartzen du, izan ere, zergatik jokatzen du horrela pertsonaia horrek? Nobelan misterio hori argituko zaigu poliki-poliki eta, bide batez, Viena aurkeztuko zaigu. Pertsonaia honek dirua behar baitu bere emaztegaia galduko ez badu. Hirian zehar ibiliko da diruaren bila, eta bidaia kalez-kale egiten duen bitartean Vienako gizartearen alderdirik esanguratsuenak, tipikoenak (dendariak, poliziak, jokalariak, ikasleak…) azalduko dira. Protagonistaren jokaera absurdoaren zergatia azalduko zaigu; haina irakurleak azalpen logikoa aurkitu duela pentsatzen duenean, amaierako sorpresatxoa etorriko zaio. Leo Perutz ezagutzea merezi duen idazlea da.