kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Pleibak / Miren Amuriza / Susa, 2024

Politono bat entzun nahi? Ainhoa Aldazabal Gallastegui / Argia, 2024-12-22

Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da pleibak egitea. Berria-n Ainhoa Sarasolak idatzitako artikuluan jasotzen da Amurizak esandakoa: lengoaia propio bat asmatzea ere bada pleibak egitea. Izan ere, nobelaren ezaugarri azpimarragarrienetariko bat da idazleak eraiki duen estiloa. Alde batetik, nerabe baten hizkeratik gertu egon nahi duen molde bat aurkituko dugu, euskarazko egiturak dituena baina erderatik hartutako hitz, esamolde eta abar erabiltzen dituena: txinada, petatuta, deskojonatzen, engorilatzen. Liburuaren kontraportadan jartzen duen bezala, zikinak jandako hizkuntza batekin eraikia. Beste alde batetik, euskalkian hitz egiten duten pertsonaiak daude. Ahozkotasuna mantentzen du testuak, baina pertsonaia hauen euskara garbiagoa da.

Nerabezaroan lagunak izan diren bi pertsonaien istorioa ezagutuko dugu liburuan. Laguntasun harremana zergatik apurtu zen ulertu nahian-edo Jonek Pollyri idatzitako eskutitz moduko bat dela esan genezake, hasierako agurrik eta formalidaderik ez duena. Urte dezente geroago Jonek ikasturte hartan gertatu zen horren inguruan gogoratzen dituenak eta pentsatzen dituenak idatziko ditu. Batzuetan haserre tonuan, bestetan tristura moduan. Gehienetan mina dario liburuari.

Kontakizunak beste garrantzia du garaiak. Erreferentzia musikalek, zinematografikoek, telebisiboek biltzen dute kontakizuna. Bertoko erreferentzia kulturalak daude (Oliba Gorriak, Goenkale, Hemendik At!). Baita estatukoak edo internazionalak ere (Aída telesaila, Spice Girls, Hermione Granger, Friends…). Quicksilver, filipinos edo power point. Hogeitamarrenean gaudenok etxean bezala sentiarazten gaituzten markak. Txorizo Pamplona txokolatearekin: gure aurrekoek agian probatu ez zuten konbinazioa; ondorengoentzat grasa txarra eta azukrea batzen dituen benenoa.

Lau kapitulutan banatutako berrogei kapitulu motzez osatu du liburua Amurizak. Erritmo bizia du testuak, azkarra. Txinpartak eragiten ditu. Ahoz gora irakurtzeko gogoa. Ikusi egiten duzu irakurtzen ari zarena. Guk ere kantatu genuen is a barbi guel ama beibi gueeee. Pleibak egiten jarraitzen dugu.

Izango da hizkuntza manejatzeko idazleak erakutsi duen abileziagaittik, istorioak piztuta mantendu didalako irakurtzen segitzeko gogoa, egiten duen garaiko kronikan gure gaztetako isla ikusi dudalako… Izan daiteke honen guzti honen konbinazioa, baina laostia da liburua, a saco gustatu zait.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak