kritiken hemeroteka

8.549 kritika

« | »

Biharraren hegietan / Maddi Sarasua Laskarai / Maiatz, 2024

Lora dadin deika Maddi Galdos Areta / Argia, 2024-06-23

Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki, iraultzaz ari bagara. Maddi Sarasua Laskaraik (Itsasu, 1995) argiki dihardu horretaz argitaratu berri duen Biharraren hegietan (Maiatz, 2024) poema bilduman. Lerratu egin nahi izan ditu lerrook, irakurleoi “dei egin diezazueten esnatzean / istorioek historia idaztera”.

Hiru ataletan banatu ditu itsasuarrak liburua osatzen duten 61 poemak. Katez beste ataleko poemek gaur arte heldu diren kateak dituzte jopuntuan: izan lotzen gaituztenak zein askatu, borondatez sortu izan direnak. Bertan gailentzen den gutasunak zein hizpide diren ziklo aldaketak eta belaunaldi arteko arrakalak liburu osoa zeharkatzen dute, bildumaren muina “mundu honez beste egitera” doazenen borondate politikoa dela gaineratuta.

Zulodun zapatak atalak eguneroko kontuetara gehiago hurbiltzen direnak ditu hizpide, tartean, garaiotako inguruei erreparatuta: bertan aurki daitezke lansaripeko lanaren zama, zubipeko oheak zein bestelako egia gordinak, baina baita itxuraz intimoago diruditen zalantza eta minak ere. Goiza da orain atala posible denaren aldarri da bere horretan, ahaleginetan dabiltzanen ahaleginen lekuko, grina-iturri: gorri koloreko lore txikiak ageri baitira engaiatutako esku zimurgabeetan.

Hainbat autore dakartza Sarasuak orriotara, aitortzaren eta berridazketaren artean egun dugunarentzat zentzu berrituen bila. Halaber, olerkietako batzuk gertaera edo ekitaldi jakin baten karietara sortutakoak direna dago adierazita: poesia ez baita gelako bakardadeetara mugatu beharrik. Idazkera neurritsua da olerkiotakoa, eta errimek zein hotsen errepikapenen gisakoek doinu eta erritmo gozagarriak eskaintzen dizkiote irakurleari.

Gopeguiri irakur dakioke askatasuna ez dela, akaso, nora goazen erabakitzea, baizik eta non kokatzen garen aukeratzea, joan nahi dugula ikasi ahal izan dugun tokira joaten ahalegintzeko. Eta horixe da Sarasuak orriotan dakarkiguna: hegi bat, finean, begiekin urrunera ikusi ahal izan eta ibilian abiatzeko.

Azken kritikak

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak